سرویس خبری ایران من: رافائل گروسی تأثیرات حملات نظامی بر برنامه هستهای ایران را تحلیل کرد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی خسارات سنگین را تأیید کرده است. تأسیسات کلیدی نطنز، اصفهان و فردو آسیب جدی دیدند. گروسی درباره ارزیابیهای سیاسی هشدار داد.
خسارات وارده به تأسیسات هستهای ایران
به گزارش ایران من؛ در پی حملات گسترده نظامی به تأسیسات هستهای ایران، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در گفتوگویی با رادیو فرانسه تأکید کرد که هرچند نمیتوان از «نابودی کامل» برنامه هستهای ایران سخن گفت، اما این برنامه خساراتی بسیار سنگین و بیسابقه متحمل شده است.
او تخریب مراکز کلیدی مانند نطنز، اصفهان و فردو را تأیید کرد. گروسی نسبت به ارزیابیهای سیاسی مبنی بر «عقبافتادن چند دههای» برنامه هستهای هشدار داد. او گفت که آژانس درباره نیات نظامی ایران قضاوت نمیکند.
پس از دوازده روز جنگ میان ایران و اسرائیل، آیا میتوان گفت که برنامه هستهای ایران از بین رفته است؟
گروسی چنین ادعایی را رد کرد. او واژه «نابودی» را اغراقآمیز دانست. گروسی تأکید کرد که برنامه هستهای ایران خسارات بسیار جدی و سنگینی متحمل شده است.
حملات از ۱۳ ژوئن آغاز شدند. سه سایت کلیدی نطنز، اصفهان و فردو آسیب شدید دیدند. این مراکز، تأسیسات اصلی غنیسازی و تبدیل اورانیوم محسوب میشدند. برخی دیگر از سایتها سالم باقی ماندند. ضربههای وارد شده بسیار مهم و قابل توجه بودند. در حال حاضر ارزیابیهای متعددی درباره میزان تخریب و نوع آسیبها جریان دارد.
رئیسجمهور آمریکا گفته برنامه هستهای ایران برای دههها عقب افتاده. آیا این تحلیل بهنظر شما قابل اتکاست؟
گروسی چنین ارزیابیهایی را در تاریخ بیاعتبار دانست. او تجربه مشابه سال ۲۰۰۳ درباره عراق و ادعای وجود سلاحهای کشتار جمعی را یادآوری کرد. گروسی تأکید کرد که باید با احتیاط به این گونه سخنان نگریست.
بسته به نوع فعالیت یا هدف، شاید بتوان گفت که ایران سالها از برنامههایش عقب افتاده است. این تحلیل به نیت نظامی فرضی ایران تکیه دارد. آژانس به عنوان نهاد فنی، درباره نیت قضاوت نمیکند. آژانس صرفاً وضعیت میدانی را ارزیابی میکند.
آیا در حال حاضر میتوانید تصویر دقیقی از وضعیت کنونی برنامه هستهای ایران ارائه دهید؟
آژانس اطلاعات زیادی در اختیار دارد. این سازمان تأسیسات را بهخوبی میشناسد. بازرسان سالها بهصورت میدانی در آنجا حضور داشتند. تصاویر ماهوارهای و سایر دادهها به آژانس اجازه میدهند تا ارزیابی دقیقی از میزان خسارات و اثرات آن ارائه دهد.
بررسی دقیقتر نیازمند حضور فیزیکی در محل است. فعلاً این امر ممکن نیست. برخی از این سایتها کاملاً تخریب شدهاند. فعالیتی در آنها جریان ندارد.
آیا با تکیه بر تصاویر ماهوارهای میتوان ارزیابی اولیه انجام داد؟
گروسی این امکان را تأیید کرد. آژانس شناخت دقیقی از ساختار و تجهیزات دارد. در مورد سایت فردو، تصاویر نشان میدهند که بمبهای سنگرشکن با قدرت نفوذ بالا به آن اصابت کردهاند. فردو تأسیساتی زیرزمینی و بسیار مهم است.
سانتریفیوژها حساسیت بالایی دارند. حتی لرزش هم میتواند آنها را از کار بیندازد. این تجهیزات دیگر قابل استفاده نیستند. آنچه در تصاویر مشاهده میشود، با ساختار تالار غنیسازی مطابقت دارد. تحلیل فنی آن قابل اعتماد است.
تکلیف حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشدهای که ایران در اختیار داشت، چه شد؟
در واقع، مقدار دقیق آن کمی بیشتر بود. آژانس آن را بهصورت گردشده اعلام کرد. تا روز ۱۲ ژوئن فعالیتها ادامه داشت. بازرسان آژانس در محل حاضر بودند. حمله غیرمنتظره بود. آژانس توانست موجودیها را بهروز ثبت کند.
ایران همچنین اعلام کرده بود که تدابیری برای حفاظت از مواد هستهای خود اتخاذ خواهد کرد.
یعنی ایران پیش از حملات، اورانیوم را به محل امنی منتقل کرده بود؟
گروسی چنین برداشتی را تأیید کرد. پس از آغاز عملیات نظامی، دیگر امکانی برای جابهجایی یا بازرسی باقی نماند.
گروسی بهمحض برقرار شدن آتشبس، نامهای به وزیر امور خارجه ایران، آقای عباس عراقچی، نوشت. او پیشنهاد گفتگو و همکاری داد. فعلاً صحبت از بازگشت فوری به بازرسیها نشده است. گام اول، ازسرگیری گفتگوها و اعتمادسازی است.