سرویس خبری ایران من: تنش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه بار دیگر به نقطه بحرانی رسیده است. اسرائیل با اعلام آمادگی برای اقدام نظامی یکجانبه علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، جامعه بین‌المللی را با انتخابی دشوار مواجه کرده است. در حالی که دولت ترامپ در تصمیم‌گیری نهایی تردید نشان می‌دهد، احتمال وقوع درگیری نظامی در منطقه روز به روز افزایش می‌یابد.
موضع اسرائیل و فشار بر آمریکا
مقام‌های اسرائیلی به دولت ترامپ اطلاع داده‌اند که حاضر نیستند دو هفته منتظر بمانند تا ایران با برچیدن بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای‌اش موافقت کند و هشدار داده‌اند که ممکن است پیش از پایان این مهلت، به‌تنهایی وارد عمل شوند. این در حالی است که در تیم ترامپ همچنان اختلاف‌نظرهایی درباره لزوم مشارکت یا عدم مشارکت آمریکا در این عملیات وجود دارد.
به گفته دو منبع آگاه، اسرائیل نگرانی‌های خود را طی تماس تلفنی پرتنشی که پنج‌شنبه با مقام‌های آمریکایی داشته، مطرح کرده است.
این منابع، که خواسته‌اند نامشان فاش نشود، می‌گویند اسرائیلی‌ها به صراحت اعلام کردند نمی‌خواهند منتظر مهلت دو هفته‌ای بمانند؛ مهلتی که ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پنج‌شنبه تعیین کرده تا درباره ورود یا عدم ورود واشنگتن به جنگ اسرائیل و ایران تصمیم بگیرد. بنا بر اطلاعات یکی از منابع امنیتی، در این تماس تلفنی، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر، اسرائیل کاتز وزیر دفاع و ایال زمیر رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل حضور داشتند.
هدف اصلی: تأسیسات فردو
این منابع می‌گویند اسرائیل معتقد است تنها فرصت محدودی برای حمله به تأسیسات زیرزمینی فردو دارد؛ جایی که آن را «گوهر تاج» برنامه هسته‌ای ایران می‌داند. تنها آمریکا بمب‌های ویژه نفوذ در پناهگاه‌هایی با این سطح از عمق و استحکام را در اختیار دارد؛ تسلیحاتی که توان نفوذ در کوه‌های محل استقرار تأسیسات را دارند.
رویترز گزارش داده که آمریکا بمب‌افکن‌های B-2 خود را به جزیره گوام در اقیانوس آرام منتقل کرده است؛ اقدامی که به باور ناظران، می‌تواند نشانه‌ای از احتمال مشارکت مستقیم واشنگتن در عملیات باشد. بمب‌افکن‌های B-2 توانایی حمل بمب‌های ۳۰ هزار پوندی GBU-57، موسوم به «نافذ عظیم»، را دارند که برای انهدام اهداف عمیق زیرزمینی مانند فردو طراحی شده‌اند.
یک منبع آگاه در واشنگتن گفته اسرائیل به آمریکا اطلاع داده که مهلت دو هفته‌ای ترامپ بیش از حد طولانی است و تأکید کرده که اقدام فوری‌تری لازم است. این منبع مشخص نکرده که آیا این موضوع در همان تماس تلفنی سطح بالا مطرح شده یا خیر.
اختلاف نظر در دولت آمریکا
در جریان این تماس، جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور، با مخالفت صریح اعلام کرد که ایالات متحده نباید به‌طور مستقیم وارد درگیری شود. او هشدار داد که اسرائیل آمریکا را به سمت جنگ سوق می‌دهد. بر اساس گفته‌های یکی از منابع امنیتی، پیت هگست، وزیر دفاع، نیز در این تماس حضور داشته است. رویترز نتوانسته تأیید کند که چه افراد دیگری در این تماس مشارکت داشته‌اند.
پیش از این، روزنامه جروزالم پست خبر برگزاری این تماس تلفنی در روز پنج‌شنبه را منتشر کرده بود.
احتمال حمله آمریکا به ایران، شکاف‌هایی را در صفوف متحدان ترامپ نمایان کرده است. برخی از چهره‌های برجسته جناح حامی رئیس‌جمهور از او خواسته‌اند که کشور را وارد جنگ تازه‌ای در خاورمیانه نکند.
جی‌دی ونس، که همواره از مداخلات نظامی آمریکا در عراق و افغانستان انتقاد کرده، در هفته‌های اخیر به دفاع از ترامپ در برابر جمهوری‌خواهانی پرداخته که خواهان دوری از درگیری با ایران هستند.
در مقابل، شماری از جمهوری‌خواهان از جمله سناتور لیندزی گراهام از کارولینای جنوبی، متحد نزدیک ترامپ، اعلام کرده‌اند که امیدوارند رئیس‌جمهور از اسرائیل برای تکمیل نابودی برنامه هسته‌ای ایران حمایت کند.
ترامپ که با شعار دور نگه‌داشتن آمریکا از «جنگ‌های احمقانه» به قدرت رسید، اکنون درباره پیوستن به حمله احتمالی اسرائیل یا تمرکز بر گزینه دیپلماتیک برای توقف برنامه هسته‌ای تهران، مردد به نظر می‌رسد. با این حال، موضع او در روزهای اخیر نسبت به ایران آشکارا تندتر و تهاجمی‌تر شده است.
ایران همچنان تأکید دارد که فعالیت‌های هسته‌ای‌اش صرفاً اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند.
کاخ سفید در واکنش به این گزارش از اظهار نظر خودداری کرده است. دفتر نخست‌وزیر اسرائیل و نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز به درخواست خبرنگاران پاسخ فوری نداده‌اند.
سناریوهای عملیاتی اسرائیل
هم‌زمان، احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات فردو بیش از گذشته مطرح شده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به‌طور علنی احتمال حمله انفرادی به فردو را رد نکرده، هرچند مقامات اسرائیلی هنوز جزئیاتی از نحوه اجرای چنین عملیاتی ارائه نکرده‌اند.
به گفته چهار منبع آگاه، اکنون سناریوی اقدام نظامی مستقل اسرائیل بیش از پیش جدی گرفته می‌شود. اسرائیل با بهره‌گیری از برتری هوایی بر بخش‌های وسیعی از خاک ایران، این عملیات را ممکن می‌داند؛ هرچند همچنان آن را پرریسک ارزیابی می‌کند.
منابع می‌گویند اسرائیلی‌ها احساس می‌کنند ابتکار عمل را در دست دارند، اما با درنظرگرفتن هزینه‌های سنگین جنگ، زمان زیادی برای تصمیم‌گیری باقی نمانده است.
یکی از این منابع می‌گوید: «نمی‌بینم که بخواهند مدت زیادی دیگر منتظر بمانند.»
هنوز مشخص نیست که عملیات احتمالی اسرائیل شامل بمباران هوایی، اعزام نیروهای زمینی یا ترکیبی از هر دو خواهد بود. دو منبع مطلع گفته‌اند که به‌جای تلاش برای نابودی کامل سایت، اسرائیل ممکن است فقط قصد وارد کردن خسارت جدی به آن را داشته باشد.
یکی از این منابع، بدون ارائه جزئیات بیشتر، گفته است که هدف احتمالی می‌تواند تخریب تجهیزات و مواد درون تأسیسات باشد، نه لزوماً خود سازه.
برخی تحلیلگران گمانه‌زنی کرده‌اند که اسرائیل ممکن است از نیروهای ویژه برای نفوذ به داخل سایت فردو و انفجار آن از درون استفاده کند.
یک سناریوی دیگر، به گفته یکی از منابع آگاه، استفاده از بمب‌گذاری‌های متوالی و پرسرعت برای نفوذ به ساختار مستحکم تأسیسات است؛ روشی مشابه آنچه ارتش اسرائیل سال گذشته reportedly برای ترور سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، در نظر گرفته بود.
به گفته همین منبع، ممکن است چنین حمله‌ای با یورش نیروهای ویژه تکمیل شود تا اثربخشی آن افزایش یابد.
هنوز مشخص نیست که اسرائیل به‌تنهایی به سلاح‌هایی با قدرت نفوذ کافی برای شکستن تأسیسات زیرزمینی فردو دسترسی دارد یا خیر. باور رایج در میان تحلیلگران این است که برای دستیابی به موفقیت، دخالت نظامی آمریکا ضروری خواهد بود.
با این حال، حتی در صورت انجام عملیات مشترک آمریکا و اسرائیل با توان بالای نظامی، بسیاری از کارشناسان نظامی و هسته‌ای بر این باورند که چنین حمله‌ای، صرفاً ممکن است برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور موقت متوقف کند؛ برنامه‌ای که غرب نگران است در نهایت به تولید سلاح اتمی منتهی شود؛ هرچند تهران همواره این ادعا را رد کرده است.
