سرویس خبری ایران من: تنشهای فزاینده میان ایران و اسرائیل و نگرانیهای آمریکا از پیامدهای یک رویارویی نظامی، منطقه خاورمیانه را در آستانه یک بحران بزرگ قرار داده است. با نزدیک شدن به مذاکرات تعیینکننده هستهای، هشدارهای جدی از سوی مقامات آمریکایی درباره عواقب فاجعهبار یک حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران مطرح شده است.
هشدارهای جدی آمریکا درباره عواقب حمله به ایران
بهگزارش منابع آگاه، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه کاخ سفید، هفته گذشته در نشستی محرمانه با سناتورهای جمهوریخواه تأکید کرده که هرگونه بمباران از سوی اسرائیل میتواند با پاسخ شدیدی از سوی تهران همراه باشد؛ پاسخی که بهطور بالقوه میتواند سیستمهای دفاعی اسرائیل را از کار بیندازد و تلفات و خسارات قابلتوجهی بهبار آورد.
این هشدار در حالی مطرح شده که اسرائیل خود را برای حملهای سریع در صورت شکست مذاکرات آخر هفته آماده میکند. به گفته ویتکوف، واشنگتن از خطراتی که در پی این اقدام ممکن است متوجه نیروها و منافع آمریکا در منطقه شود، نگران است.
آمادهباش نظامی و تهدیدهای متقابل
ایران تهدید کرده در صورت هدف قرار گرفتن تأسیسات هستهایاش، مواضع آمریکایی در منطقه نیز در تیررس قرار خواهد گرفت. دولت آمریکا نیز در واکنش، اقدام به خارجسازی دیپلماتها و خانواده نظامیان از مناطق پرخطر کرده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت که تمایلی ندارد حمله اسرائیل را «قریبالوقوع» توصیف کند، اما افزود که چنین حملهای «کاملاً محتمل» است. او تأکید کرد که بهدنبال جلوگیری از درگیری است، اما تحقق این هدف مستلزم آن است که ایران امتیازاتی بدهد؛ امتیازاتی که تهران تا این لحظه حاضر به ارائه آن نبوده است.
ویتکوف قرار است روز یکشنبه وارد ششمین دور از مذاکرات هستهای با ایران شود؛ مذاکراتی که به گفته ناظران، ممکن است آخرین فرصت برای جلوگیری از برخورد نظامی باشد.
در اسرائیل، ارتش در حالت آمادهباش کامل قرار گرفته و نخستوزیر بنیامین نتانیاهو منتظر چراغ سبز ترامپ برای آغاز عملیات است.
قدرت موشکی ایران و نگرانیهای امنیتی
منابع مطلع گزارش دادهاند که نشست محرمانه ویتکوف با سناتورهای جمهوریخواه شامل چهرههایی چون مایک ریش از آیداهو، لیندزی گراهام از کارولینای جنوبی، جان باراسو از وایومینگ و پیت ریکتز از نبراسکا بوده است.
ویتکوف در این نشست هشدار داده که در صورت شکست مذاکرات، گزینه حمله نظامی اسرائیل روی میز است. او همچنین به ظرفیت موشکی ایران اشاره کرده و ابراز نگرانی کرده که پدافند هوایی اسرائیل توان مقابله با موج گستردهای از موشکهای بالستیک ایران را نداشته باشد.
وی بهطور خاص هشدار داد که چنین سناریویی میتواند منجر به تلفات گسترده و ویرانی عظیم شود.
ویتکوف همچنین روز چهارشنبه در سخنرانیای در نیویورک، زرادخانه موشکی ایران را «تهدیدی وجودی برای اسرائیل در سطح تهدیدات هستهای» توصیف کرد و بار دیگر بر لزوم احتیاط در مواجهه با این بحران تأکید ورزید.
بنا بر برآوردهای نهادهای اطلاعاتی آمریکا، ایران حدود دو هزار موشک بالستیک در اختیار دارد که برخی از آنها قادرند کلاهکهایی با بیش از دو هزار پوند مواد منفجره حمل کنند. به گفته یکی از مقامات آمریکایی، بخش زیادی از این موشکها برد لازم برای هدف قرار دادن اسرائیل را دارند.
وزیر دفاع ایران روز چهارشنبه مدعی شد که کشورش موشک بالستیک جدیدی با توان حمل کلاهکی به وزن چهار هزار پوند توسعه داده است.
یک مقام آمریکایی اعلام کرد که ایران پس از حمله موشکی خود به اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۴، تولید موشکهای بالستیک را بهطور چشمگیری افزایش داده و هماکنون به حدود ۵۰ فروند در ماه رسیده است. هدف تهران این است که شمار موشکهایش از تعداد سامانههای رهگیر دفاعی اسرائیل بیشتر شود.
تحرکات دیپلماتیک و آخرین تلاشها
انتظار میرود ژنرال اریک کوریلا، فرمانده ستاد مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام)، روز شنبه به اسرائیل سفر کند تا با مقامات ارشد سیاسی و نظامی درباره وضعیت ایران گفتوگو کند. او همچنین قرار است از دیگر کشورهای منطقه نیز بازدید داشته باشد.
کوریلا روز سهشنبه در جلسهای در کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان هشدار داد که هرگونه حمله اسرائیل به ایران، ممکن است نیروهای آمریکایی مستقر در خاورمیانه را در معرض حملات تلافیجویانه ایران قرار دهد.
در همین حال، آمریکا تخلیه کارکنان غیرضروری سفارت خود در بغداد و خانوادههای نظامیان از چند پایگاه در منطقه خلیج فارس را آغاز کرده است. وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه محدودیتهای امنیتی جدیدی را برای دیپلماتهای خود و خانوادههایشان در اسرائیل وضع کرد.
رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، روز پنجشنبه اعلام کرد که کشورش هرگز با توقف غنیسازی اورانیوم، آنگونه که دولت ترامپ خواستار آن است، موافقت نخواهد کرد.
او هشدار داد: «اگر تأسیسات هستهای ما را با بمب نابود کنند، خودشان نابود خواهند شد. ما تمام این گزینهها را در نظر گرفتهایم. هر کاری هم که انجام دهند، ما دوباره همه چیز را بازسازی خواهیم کرد.»
ژنرال حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز پنجشنبه تأکید کرد که ایران آماده جنگ است و فهرست اهدافی که در صورت حمله مورد حمله قرار خواهند گرفت، از پیش مشخص شده است. او افزود که پاسخ ایران به حمله احتمالی اسرائیل، بسیار دردناکتر و مخربتر از دو حمله موشکی گسترده سال گذشته خواهد بود.
ایران همچنین روز پنجشنبه از آغاز رزمایشهای نظامی جدیدی خبر داد که بهگفته مقامات نظامی، تمرکز آنها بر «تحرکات دشمن» خواهد بود.
دو حمله موشکی قبلی ایران که با خسارات محدود و تلفات کم پایان یافت، موجب شده تا مقامهای اسرائیلی نسبت به تواناییشان برای مقابله با حملات مشابه در آینده اعتماد بیشتری پیدا کنند.
نکته مهم این است که قرار است استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا، روز یکشنبه در عمان با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دیدار کند تا درباره واکنش تهران به آخرین پیشنهاد واشنگتن در خصوص توافق هستهای گفتوگو کنند.
این دیدار ممکن است نقطه عطفی باشد؛ یا مسیر مذاکرات دیپلماتیک را ادامه دهد یا جرقهای برای آغاز اقدامات نظامی باشد.
کابینه امنیتی اسرائیل نیز قرار است روز پنجشنبه برای بررسی بحران جاری تشکیل جلسه دهد.
ویتکوف روز چهارشنبه با بنیامین نتانیاهو درباره تنشهای فزاینده میان ایران و اسرائیل گفتوگو کرده و قرار است روز جمعه، پیش از عزیمت به عمان، با رون درمر، مشاور ارشد نتانیاهو، و داوید بارنئا، رئیس موساد، نیز دیدار داشته باشد.
از سوی دیگر، عباس عراقچی هشدار داده است که قطعنامهای که روز پنجشنبه از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران تصویب شد، میتواند روند مذاکرات هستهای را با پیچیدگیهای بیشتری روبهرو کند.