سرویس خبری ایران من: در حالی که تنش‌های منطقه‌ای بر سر برنامه هسته‌ای ایران همچنان ادامه دارد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش تازه‌ای از وضعیت فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران ارائه داده است. این گزارش که حاوی اطلاعات مهمی درباره مواد هسته‌ای پنهان و افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده است، در عین حال بر ضرورت حل دیپلماتیک این بحران تأکید می‌کند.
کشف مواد هسته‌ای پنهان در سه سایت
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران در گذشته مواد هسته‌ای را در دست‌کم سه مکان پنهان کرده و در عین حال همچنان به توافق با آمریکا امید دارد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، روز دوشنبه در نشست شورای حکام گفت شواهدی در دست است که ایران پیش‌تر مواد هسته‌ای اعلام‌نشده را در سه سایت پنهان کرده بود: ورامین، ماریوان و تورقوزآباد.
افزایش نگران‌کننده ذخایر اورانیوم غنی‌شده
او همچنین تأکید کرد که ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ایران به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم رسیده، موضوعی که هفته گذشته بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. این افزایش ذخایر اهمیت زیادی دارد؛ چون نشان می‌دهد سانتریفیوژهای پیشرفته ایران قادرند ظرف تنها سه ماه اورانیوم کافی برای تولید چندین کلاهک هسته‌ای فراهم کنند.
تأکید بر راه‌حل دیپلماتیک
با این حال، گروسی همچنان از مسیر دیپلماسی حمایت می‌کند. او تصریح کرد که با وجود این چالش‌ها، همچنان ترجیح می‌دهد بحران هسته‌ای ایران از راه مذاکره با آمریکا حل‌وفصل شود، نه از طریق حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران؛ موضعی که پیش از این نیز بر آن تأکید کرده بود. گروسی در ادامه گفت که هفته گذشته در قاهره با عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران دیدار کرده تا درباره چشم‌انداز توافقی جدید پس از فروپاشی برجام، رایزنی کند.
گزارش جامع آژانس و مشکلات نظارتی
او همچنین اعلام کرد گزارشی جامع و به‌روزشده درباره مسائل حل‌نشده و جاری برنامه هسته‌ای ایران به شورای حکام ارائه کرده است. به گفته گروسی، آژانس ذرات اورانیوم تولیدشده توسط انسان را در هر سه سایت اعلام‌نشده ایران، یعنی ورامین، ماریوان و تورقوزآباد کشف کرده؛ سایت‌هایی که آژانس در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به آن‌ها دسترسی تکمیلی داشته است. او گفت که آژانس از آن زمان تاکنون در تلاش بوده از ایران توضیحاتی روشن و دقیق درباره منشأ این ذرات دریافت کند، و در این مسیر جلسات متعددی در سطوح بالا برگزار شده که خود او نیز شخصاً در آن‌ها حضور داشته است.
گروسی افزود: «متأسفانه، ایران یا پاسخی نداده یا توضیحات فنی قابل قبولی ارائه نکرده است. همچنین تلاش کرده برخی از این سایت‌ها را پاکسازی کند، اقدامی که مانع فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس شده است.» گزارش جدید رافائل گروسی شامل اطلاعات تازه‌ای درباره زمان و نحوه پاکسازی آثار هسته‌ای از سایت‌های مختلف ایران است.
گروسی اعلام کرد که بر اساس ارزیابی فنی آژانس از تمام داده‌های مرتبط با پادمان‌ها، مشخص شده است که سه سایت یادشده، به‌همراه چند مکان احتمالی دیگر، بخشی از یک برنامه هسته‌ای ساختارمند و اعلام‌نشده بوده‌اند که ایران آن را تا اوایل دهه ۲۰۰۰ دنبال می‌کرده است. در برخی از این فعالیت‌ها نیز از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده استفاده شده است.
او همچنین هشدار داد که تصمیم یک‌جانبه ایران برای توقف اجرای بند اصلاحی ۳.۱ توافق‌نامه پادمان‌ها، به‌طور جدی توان آژانس برای راستی‌آزمایی ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را کاهش داده است؛ اقدامی که در عین حال نقض تعهدات قانونی تهران طبق ماده ۳۹ توافق‌نامه پادمان‌ها و ترتیبات فرعی آن به‌شمار می‌رود. ایران مانع پیگیری مؤثر تحولات هسته‌ای از سوی آژانس شده است.
به گفته گروسی، جمهوری اسلامی از سال ۲۰۲۱ تاکنون، به‌صورت متوالی دوربین‌های نظارتی آژانس را خاموش کرده و برخی از بازرسان را نیز اخراج کرده که این اقدامات موجب تضعیف توان نظارتی آژانس شده است. او افزود: «انباشت سریع اورانیوم با غنای بالا – که در گزارش دیگر من با عنوان ‘راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل’ به آن اشاره شده – بسیار نگران‌کننده است و پیچیدگی مسائل موجود را افزایش داده است.» گروسی در پایان تأکید کرد: «من کاملاً معتقدم تنها راه‌حل، مسیر دیپلماتیک است؛ البته با نظارت قوی و مؤثر آژانس.
همچنان از ایران و آمریکا می‌خواهم که تمام تلاش خود را برای رسیدن به توافقی موفق به‌کار گیرند و با درایت و شجاعت سیاسی این بحران را مدیریت کنند. رسیدن به ثبات در برنامه هسته‌ای ایران، نه‌تنها فوری است بلکه می‌تواند گامی بزرگ به سوی صلح و رفاه در خاورمیانه باشد.»
