سرویس خبری ایران من: صنعت هسته‌ای ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. این فناوری که رهبر انقلاب آن را “صنعت مادر” نامیده‌اند، کلید توسعه بسیاری از رشته‌های علمی و مهندسی است. در شرایطی که کشورهای غربی سنگ‌اندازی‌های متعددی در مسیر پیشرفت هسته‌ای ایران ایجاد می‌کنند، دانشمندان ایرانی با اتکا به توان داخلی راه توسعه را ادامه داده‌اند.
صنعت هسته‌ای به عنوان صنعت مادر
مسأله هسته‌ای و حق مسلم ما در بهره‌مندی این دانش استراتژیک و سنگ‌اندازی نظام سلطه در مسیر استفاده صلح‌آمیز ما از این صنعت پرکاربرد سال‌هاست تیتر یک رسانه‌ها و موضوع نخست عرصه سیاست در هر دو ساحت داخلی و بین‌المللی بوده است. طیف غالب مردم اشراف قابل توجهی نسبت به این موضوع پیدا کرده‌اند. همه مردم این مسأله را به یک موضوع جدی تبدیل کرده‌اند.
این روزها رسانه‌ها اخباری از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا منتشر می‌کنند. طرف آمریکایی مطالبات زیاده‌خواهانه‌ای در اصرار بر توقف غنی‌سازی دارد. رهبر انقلاب این مطالبات را «غلط زیادی» عنوان کردند. این موضوع بیش از پیش در کانون توجهات قرار گرفته است.
به این مناسبت و کمی متفاوت از رویه رسانه‌ای این روزها که معمولا با تمرکز بر مذاکرات به موضوع هسته‌ای پرداخته می‌شود، با لحاظ مباحث فنی گفت‌وگویی داشتیم با «فریدون عباسی» از دانشمندان و صاحب‌نظران هسته‌ای کشورمان. او دانش‌آموخته دکترای فیزیک هسته‌ای است. او سابقه ریاست بر سازمان انرژی اتمی در دولت دهم دارد. او ریاست کمیسیون انرژی مجلس و عضویت شورای مرکزی انجمن هسته‌ای ایران را در کارنامه دارد. شورای امنیت سازمان ملل متحد او را تحریم کرده است. در سال ۱۳۸۹ تروریست‌ها همزمان با شهید مجید شهریاری او را مورد هدف ترور قرار دادند.
گفت‌وگو با فریدون عباسی
به گزارش ایران من، رهبر انقلاب در سخنرانی اخیر خود در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) صنعت هسته‌ای را یک «صنعت مادر» توصیف کردند، اگر ممکن است کمی در این مورد توضیح بفرمائید؟
عباسی: بخش کوچکی از دانش و فناوری هسته‌ای به موضوع رادیو اکتیویته ربط دارد. هر کشوری که بخواهد وارد این فناوری شود باید در سایر رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه پیشرفت کند. در کشور ما به خصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دانشگاه‌ها گرایشی‌تر شدند. آنها کار علمی را هم در حوزه آموزش و هم در حوزه پژوهش به نحو عمیق‌تری انجام دادند.
دانشگاه‌ها زمینه لازم را فراهم کردند که از همه این رشته‌ها همزمان استفاده شود. صنعت هسته‌ای شکل گرفت. تمام حوزه‌های مکانیک، متالورژی، مهندسی شیمی، گرایش‌های مختلف برق، صنایع، مدیریت با هم رشد پیدا کردند. متخصصان موضوع پرتوزایی به آنها اضافه کردند. مهندسی هسته‌ای شکل گرفت.
ما در زمینه اندازه‌گیری تابش‌های هسته‌ای تبحر پیدا کردیم. ما انجام محاسبات هسته‌ای و محاسبات نوترونیک را فرا گرفتیم. ما طراحی رآکتورهای هسته‌ای را یاد گرفتیم. ما تولید سوخت و غنی‌سازی به روش سانتریفیوژ کردیم. کشوری شدیم که چرخه سوخت را به طور کامل در کشور اجرا می‌کنیم و رآکتور طراحی می‌کنیم. البته ما هنوز به تولید رآکتور قدرت نرسیده‌ایم. آن هم مراحل عادی خودش را طی می‌کند.
تبعیض در مواجهه با حقوق هسته‌ای ایران
به گزارش ایران من، با توجه به اینکه ما در عملکرد هسته‌ای انحراف فنی نداشتیم و گزارش‌های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ما را به الزامات حقوقی تأیید کرده است و از طرفی خود آژانس و معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، حقوقی را برای کشورهای عضو به رسمیت شناخته که حتی غنی‌سازی ۶۰ درصد از جمله این حقوق مشروع است، چرا برخی کشورهای اروپایی در بهره‌مندی ما از دانش هسته‌ای سنگ‌اندازی می‌کنند؟
عباسی: شروع کار کشور ما در زمینه هسته‌ای به تصویب قانونی به نام «قانون سازمان انرژی اتمی» در مجلس قبل از انقلاب باز می‌گردد. افرادی که قبل از انقلاب این علم را به دست آوردند عرق ملی داشتند. آنها می‌خواستند در زمینه تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای کار کنند. آنها اول این قانون را نوشتند. آنها برای کارشان راهبرد داشتند. در آن زمان کشور پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را امضاء کرد. کشور تعهد داد آن را رعایت کند.
بعد از پیروزی انقلاب علیرغم اینکه ما این معاهده را امضاء کردیم و عضو آژانس بودیم، کشورهایی مثل آلمان و فرانسه که با ما قرارداد داشتند به تعهداتشان عمل نکردند. آنها قرار بود برای ایران رآکتور قدرت بسازند و برق تولید کنند. آنها کار را ادامه ندادند. گویی یک کشور با تغییر حکومت نیازش به انرژی هم تغییر می‌کند!
این‌ها قبل از انقلاب تعهد داده بودند برای تولید ۱۰ هزار مگاوات برق در ایران سرمایه‌گذاری کنند. ایران بابت غنی‌سازی به فرانسه پول داده بود. ایران در معادن آفریقا شریک شده بود. ایران به صورت عادی قرارداد می‌بست و به تعهدات خودش عمل می‌کرد. وقتی ایران در نتیجه انقلاب اسلامی از زیر یوغ استکبار بیرون آمد، کشور را در تنگنا گذاشتند. آنها می‌خواستند ما در مشقت بیافتیم. آنها نه پول ما را بازگرداندند، نه موادی را که داشتیم. بنابراین کشور تصمیم گرفت خودش کار کند.
برنامه‌های آینده و مقاومت در برابر فشار
مجلس شورای اسلامی چند سال قبل مصوبه‌ای تصویب کرد. بر اساس آن باید به سمت تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای حرکت کنیم. برای داشتن ۲۰ هزار مگاوات حتما باید مواد و سوخت را در داخل کشور تهیه کنیم. ما بر مبنای عملکردمان و اطلاعاتی که به آژانس دادیم تا آن مقطع درست عمل کردیم.
آژانس در برهه‌ای معتقد بود که قبل از سال ۲۰۰۳ شک و تردیدی نسبت به فعالیت ما داشته است. آژانس این موارد را در سال ۲۰۱۱ یعنی حوالی سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ بیان کرد. بر مبنای آن طی مذاکراتی که در سال ۱۳۹۲ در دولت وقت انجام گرفت و بعد در سال ۱۳۹۴ که منجر به برجام شد آن مسأله تمام شد. با ختم آن قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد صادر شد. متأسفانه نه سه کشور اروپایی به تعهدات خودشان عمل کردند، و آمریکایی ها هم از برجام خارج شد.
حالا دوباره بعد از ۱۰ سال وقتی زمان برجام به انتها می‌رسد، از یکسری نارسایی‌ها در برجام استفاده می‌کنند. دوباره کشور را تهدید می‌کنند. حتی آمریکایی‌ها که از برجام خارج شدند دائم می‌گویند «اگر ایران پای میز مذاکره حاضر نشود اتفاق بدی می‌افتد». برای آنها این «اتفاق بد» شاید معنای خاصی داشته باشد. کشور ما تا کنون مشکلات زیادی را پشت سر گذاشته است. قطعا از این مقطع و مشکلاتی که برای ما ایجاد کردند نیز با وحدت ملی و درایت رهبری و همدلی بین قوای کشور عبور می کنیم و سربلند بیرون می‌آییم.
