سرویس خبری ایران من: در حالی که تنش‌های بین‌المللی پیرامون امنیت هسته‌ای ادامه دارد، مذاکرات میان روسیه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا اهمیت ویژه‌ای یافته است. این گفتگوها در شرایطی برگزار می‌شود که نگرانی‌های جدی درباره ایمنی این تأسیسات هسته‌ای وجود دارد.
نگرانی‌های روسیه از استانداردهای دوگانه آژانس
الکسی لیخاچف روز جمعه با تأکید بر اینکه سیاسی کردن مسائل هسته‌ای غیرقابل قبول است، افزود: در برخی موارد شاهد استانداردهای دوگانه در اقدامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم. وی با بیان اینکه تهدیدهای نظامی علیه نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا درحال افزایش است، ارزیابی یکجانبه آژانس بین‌المللی اتمی از اقدامات کی‌یف را غیرقابل قبول دانست.
مذاکرات کالینینگراد و تمرکز بر ایمنی
دور دیگری از رایزنی‌های روسیه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کالینینگراد برگزار شد. شرکت دولتی روس اتم در گزارشی از این مذاکرات در کانال تلگرامی خود نوشت: تمرکز بر تضمین ایمنی هسته‌ای و فیزیکی نیروگاه هسته‌ای زاپوریژژیا در برابر گلوله‌باران مداوم نیروهای مسلح اوکراین بود. طرفین در این مذاکرات همچنین درباره مسائل مربوط به چرخش منظم کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیروگاه بحث و تبادل نظر کردند.
مدیرعامل شرکت روس‌اتم در این مذاکرات تأکید کرد که در این روند، اولویت نخست، تضمین ایمنی کارمندان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دیگر عوامل انسانی است. لیخاچف در ادامه به اقداماتی که در حال حاضر برای آماده‌سازی روند راه‌اندازی مجدد نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا و اطمینان از عملکرد آن در حالت تولید برق در حال انجام است، اشاره کرد.
دیدگاه مدیرکل آژانس و چالش‌های راه‌اندازی مجدد
بنا بر این گزارش، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به نوبه خود، برداشت خود را از وضعیت نیروگاه هسته‌ای زاپوروژیا بیان کرد و جزئیاتی از تماس‌های بین‌المللی اخیر خود در این باره را با طرف روسی در میان گذاشت. در جریان این رایزنی‌ها، سایر مسائل مورد علاقه متقابل در رابطه با همکاری بین روسیه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز مورد بحث قرار گرفت. طرفین، این مذاکرات را مفید و صریح ارزیابی و بر ادامه تماس‌ها تأکید کردند.
مدیرعامل شرکت روس‌اتم در پایان این مذاکرات همچنین به خبرنگاران گفت: اکنون همه شرایط لازم برای ایمنی نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا فراهم شده است و هیچ نگرانی در این مورد وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: برای از سرگیری فعالیت نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، باید تعدادی از مسائل حل شوند که نخستین مسأله، تأمین آب است. لیخاچف گفت: در حال حاضر، آب نیروگاه توسط ۱۱ حلقه چاه اضافی تضمین می‌شود و علاوه بر این، طرف روسی ساخت یک ایستگاه پمپاژ آب با ظرفیت تا ۸۰ هزار متر مکعب در ساعت را آغاز کرده است که در صورت رسیدن واحدها به ظرفیت طراحی خود، تمام مشکلات تأمین آب را حل خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت روس اتم افزود: راه‌اندازی مجدد نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا تنها پس از رفع تمام تهدیدها علیه این نیروگاه از جمله اقدامات خرابکارانه، امکان‌پذیر است. به گفته وی، در روزهای اخیر اوکراین در چندین حمله مستقیماً زیرساخت‌های نیروگاه هسته‌ای زاپوروژیا را هدف قرار داده است.
همکاری‌های هسته‌ای بین‌المللی و نقش میانجیگری
لیخاچف گفت: آماده همکاری با آمریکا در زمینه تامین سوخت برای نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم. مدیرعامل شرکت دولتی روس‌اتم در جمع خبرنگاران همچنین اعلام کرد: همکاری بین روسیه و ایران در حوزه هسته‌ای در زمینه‌های مختلفی از جمله ساخت واحدهای انرژی هسته‌ای و تأمین سوخت برای واحد اول عملیاتی نیروگاه بوشهر در حال توسعه است. لیخاچف افزود: روس‌اتم همچنین در زمینه‌های تحقیقات علمی با ایران در زمینه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای همکاری می‌کند.
وی با اشاره به اعلام آمادگی ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه برای کمک به حل مسأله هسته ای ایران در تماس تلفنی ۱۴ خرداد با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اظهار داشت: ما آمادگی خود را برای حل هرگونه مسأله فنی در صورت اتخاذ تصمیمات سیاسی و دستیابی به توافقات چندجانبه در مورد حل مسأله هسته‌ای ایران اعلام می‌کنیم.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در جمع خبرنگاران، مذاکرات با مدیرعامل شرکت روس اتم را بسیار مهم و مفید توصیف کرد. گروسی اظهار داشت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آماده است تا به عنوان میانجی بین ایالات متحده و روسیه در زمینه استفاده از سوخت هسته‌ای ایفای نقش کند.
وی تأکید کرد: هرگونه حمله به هر نیروگاه هسته‌ای، از جمله نیروگاه هسته‌ای زاپوروژیا غیرقابل قبول است. مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به این سوال خبرنگاران روس که چه کسی به نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا حمله می‌کند، گفت: هرگونه حمله‌ای به هر تأسیسات هسته‌ای، تهدیدی بسیار جدی و بسیار مهم است، به خصوص علیه تأسیسات هسته‌ای بزرگی مانند نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا؛ این حملات غیرقابل تصور هستند، آنها یک تهدید مطلق محسوب می‌شوند. گروسی گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک سازمان فنی-حرفه‌ای متشکل از بازرسان است که برای پاسخ به سوالی که شما پرسیدید، باید شواهد غیرقابل انکاری از یک منبع مستقل داشته باشند.
مذاکرات روز جمعه گروسی و لیخاچف در حالی انجام شد که مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش از این به رویترز اعلام کرده بود که در حال حاضر شرایط لازم برای راه‌اندازی مجدد نیروگاه هسته‌ای «زاپوریژیا» به‌دلیل کمبود آب برای خنک‌سازی و فقدان منبع برق پایدار وجود ندارد. روسیه فروردین ۱۴۰۱ در جریان رویارویی که آن را عملیات ویژه نظامی در اوکراین نامیده است، این نیروگاه اتمی را تحت کنترل خود قرار داد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: راه‌اندازی مجدد نیروگاه زمان زیادی خواهد برد چرا که ماشین‌آلات این نیروگاه که به‌مدت سه سال غیرفعال بوده است، باید قبل از هرگونه راه‌اندازی مجدد، به‌طور کامل چک شود.
