سرویس خبری ایران من: در حالی که مذاکرات هستهای بین ایران و آمریکا در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ ادامه دارد، گزارشهای جدید نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران همزمان در حال تقویت قابلیتهای نظامی خود از طریق واردات مواد اولیه موشکی از چین است. این تحولات در زمینهای رخ میدهد که ایران پس از تضعیف متحدان منطقهای خود، تلاش دارد شبکه “محور مقاومت” را بازسازی کند.
سفارش مواد اولیه موشکی از چین
ایران در حال بازسازی توان نظامی خود است و به همین منظور هزاران تن مواد اولیه برای تولید موشکهای بالستیک از چین سفارش داده، در حالی که همزمان مذاکراتی با آمریکا درباره آینده برنامه هستهایاش در جریان است.
انتظار میرود محمولههای آمونیوم پرکلرات مادهای کلیدی برای سوخت موشکهای بالستیک در ماههای آینده به ایران برسد. این ماده قابلیت تأمین سوخت صدها موشک را دارد و بخشی از آن احتمالاً به گروههای شبهنظامی متحد ایران در منطقه، از جمله حوثیهای یمن، ارسال خواهد شد.
مذاکرات هستهای و تقویت توان نظامی
همزمان با مذاکرات پیچیده با دولت ترامپ بر سر پرونده هستهای، ایران تلاش دارد زرادخانه خود را بازسازی کرده و توان نظامی متحدان منطقهایاش را تقویت کند. تهران همچنان به افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده نزدیک به سطح تسلیحاتی ادامه میدهد و از ورود به مذاکرات درباره برنامه موشکیاش خودداری کرده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، اعلام کرده که درباره این مذاکرات با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، گفتوگو کرده است. او در پستی در شبکههای اجتماعی هشدار داد: «زمان برای تصمیمگیری ایران درباره تسلیحات هستهای رو به پایان است.»
گزارشها حاکی است که شرکت ایرانی «پیشگامان تجارت رافع نوین» در ماههای اخیر مواد اولیه موشک را از شرکت «Lion Commodities Holdings Ltd» مستقر در هنگکنگ خریداری کرده است.
نلسون باربا، مدیر شرکت لاین کامادیتیز، به درخواست رسانهها برای اظهار نظر پاسخ نداده و شرکت پیشگامان نیز تاکنون در دسترس نبوده است.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز در برابر درخواست رسانهها برای اظهارنظر سکوت کرده است. سخنگوی وزارت خارجه چین گفته پکن از چنین قراردادی اطلاعی ندارد و تأکید کرده که «چین همواره بر صادرات اقلام دارای کاربرد دوگانه بر اساس قوانین داخلی و تعهدات بینالمللی خود نظارت دقیق دارد.»
احیای شبکه محور مقاومت
پس از حملات اسرائیل به حزبالله لبنان و حماس در غزه و در پی تضعیف حکومت بشار اسد در سوریه، ایران به دنبال احیای شبکه منطقهای شبهنظامیان خود موسوم به «محور مقاومت» است. با وجود حملات آمریکا و اسرائیل که توانایی حوثیها را محدود کرده، این گروه همچنان تهدیدی جدی علیه اسرائیل به شمار میرود.
منابع خبری پیشتر گزارش داده بودند که ایران موشکهای بالستیک در اختیار گروههای شیعه مسلح در عراق قرار داده است؛ موشکهایی که قادرند به اهدافی در اسرائیل و پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه حمله کنند.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، توسط آمریکا در سال ۲۰۲۰، گروههای شبهنظامی شیعه عراق دستکم دوازده موشک بالستیک به سمت پایگاه هوایی عینالاسد در عراق، محل استقرار نیروهای آمریکایی، شلیک کردند.
واردات مواد شیمیایی و تحریمهای آمریکا
مقامات آمریکایی میگویند ایران یکی از گستردهترین برنامههای موشک بالستیک را در منطقه دارد. آمونیوم پرکلرات که در آتشبازی نیز کاربرد دارد، یکی از اجزای اصلی سوخت موشکهای بالستیک با سوخت جامد ایران به شمار میرود.
اوایل امسال، دو کشتی ایرانی که در چین پهلو گرفته بودند، بیش از هزار تن سدیم پرکلرات بارگیری کردند. این ماده، پیشساز آمونیوم پرکلرات است و در اواسط فوریه و اواخر مارس به بنادر ایران تحویل داده شد. بنا بر گزارشها، این مقدار برای سوخترسانی حدود ۲۶۰ موشک کوتاهبرد کافی بوده است.
قرارداد جدید ایران برای واردات آمونیوم پرکلرات که از نظر حجم بسیار بزرگتر از محموله قبلی است، میتواند سوخت مورد نیاز برای ساخت حدود ۸۰۰ موشک را فراهم کند. گفته میشود این قرارداد ماهها پیش از آن منعقد شده که دونالد ترامپ در اوایل مارس از ارائه پیشنهاد مذاکرات هستهای به آیتالله علی خامنهای خبر داد.
وزارت خزانهداری آمریکا در تاریخ ۲۹ آوریل شش فرد و شش نهاد مستقر در ایران و چین را به دلیل مشارکت در تأمین مواد اولیه برنامه موشکی ایران، از جمله سدیم پرکلرات برای سپاه پاسداران، تحت تحریم قرار داد. دو هفته بعد، افراد و شرکتهای دیگری در چین و هنگکنگ نیز به اتهام کمک به صنعت موشکهای بالستیک ایران تحریم شدند.
همچنین وزارت خزانهداری در ماه مه، سدیم پرکلرات را به فهرست اقلام مرتبط با برنامههای نظامی، هستهای و موشکی ایران افزود. یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا اعلام کر که نهادها و افراد چینی نهتنها به برنامه موشکهای بالستیک ایران کمک کردهاند، بلکه در پروژههای موشکی و پهپادی حوثیهای یمن نیز نقش داشتهاند. به همین دلیل، شناسایی و تحریم آنها ادامه دارد.
در نوامبر ۲۰۲۲، نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد که یک شناور حامل بیش از ۷۰ تن آمونیوم پرکلرات را در خلیج عمان رهگیری کرده است. این شناور در مسیری حرکت میکرد که معمولاً ایران برای ارسال سلاح به حوثیهای یمن استفاده میکند.
در اکتبر سال گذشته، اسرائیل با هدف قرار دادن حدود دوازده دستگاه «میکسر سیارهای» که برای ترکیب اجزای سوخت موشک استفاده میشود، ضربه قابلتوجهی به توان ایران در تولید موشکهای جدید با سوخت جامد وارد کرد.
ایران عملیات تعمیر این تجهیزات را آغاز کرده است. این بدان معناست که بخش زیادی از مواد وارداتی از چین در داخل کشور استفاده خواهد شد، هرچند انتظار میرود بخشی نیز به گروههای شبهنظامی منطقهای مانند حوثیها منتقل شود.
فابین هینز، تحلیلگر نظامی در مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، معتقد است ایران برای جلوگیری از اختلال در روند تولید داخلی، ناچار به تأمین بخشی از مواد مورد نیاز از منابع خارجی است.
نگهداری این مواد بهشدت قابل اشتعال، خطرات زیادی در پی دارد. انفجار مهیب بندر شهید رجایی در آوریل گذشته که دهها قربانی برجای گذاشت، نتیجه استفاده نادرست از مواد منفجره توسط یکی از واحدهای نیروی قدس سپاه پاسداران بود. طبق گزارشها، بخشی از سدیم پرکلرات وارداتی از چین که در ابتدای سال به کشور رسیده بود، در این انفجار از بین رفت.
فابین هینز هشدار میدهد: «این مواد بهشدت مستعد آتشسوزی و انفجار هستند. با توجه به سابقه نهچندان قابلاتکای صنایع دفاعی ایران در رعایت استانداردهای ایمنی، خطرات احتمالی جدی است.»
ماه گذشته، مقامهای گمرک ایران با صدور دستوری خواستار تسریع در روند ترخیص «مواد خطرناک» از انبارهای گمرکی شدند.