سرویس خبری ایران من: در حالی که مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا وارد مرحله حساسی شده، پیشنهاد جدید واشنگتن برای تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای اورانیوم امیدهای تازه‌ای برای حل بحران هسته‌ای ایجاد کرده است. این طرح که توسط نماینده ویژه کاخ سفید ارائه شده، راهکاری متفاوت برای توازن میان مواضع دو طرف محسوب می‌شود.
موضع ایران در قبال پیشنهاد کنسرسیوم منطقه‌ای
تهران برای رسیدن به توافق با آمریکا، از طرحی استقبال کرده که محور آن تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی اورانیوم است. یک مقام ارشد ایرانی در گفت‌وگو با وب‌سایت «اکسیوس» گفته که شرط اصلی ایران، استقرار این کنسرسیوم در داخل کشور است.
جزئیات پیشنهاد آمریکا
طرح تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای بخشی کلیدی از پیشنهاد تازه‌ای است که استیو ویتکوف، نماینده ویژه کاخ سفید، روز شنبه به ایران ارائه کرده. هدف این پیشنهاد، ایجاد توازنی میان سیاست دولت ترامپ که مخالف هرگونه غنی‌سازی در ایران بود، با اصرار تهران بر ادامه این فعالیت در خاک خود است. این مقام ایرانی به اکسیوس گفته است: «اگر کنسرسیوم در خاک ایران فعالیت کند، می‌توان درباره آن گفت‌وگو کرد.
اما اگر قرار باشد خارج از کشور مستقر شود، قطعاً شکست می‌خورد.» این اظهارات نشان می‌دهد که تهران احتمالاً پیشنهاد ویتکوف را به‌طور کامل رد نخواهد کرد و در پی گفت‌وگو درباره جزئیات آن است. در متن پیشنهاد مشخص نشده که محل استقرار کنسرسیوم کجاست. بر اساس این طرح، کنسرسیومی متشکل از ایران، آمریکا و کشورهای منطقه‌ای مانند عربستان سعودی، امارات، قطر و حتی ترکیه تشکیل خواهد شد. هدف آن، تأمین سوخت هسته‌ای برای کشورهای دارای برنامه غیرنظامی انرژی اتمی است. فعالیت‌های این نهاد نیز زیر نظر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام خواهد گرفت.
راهکار پیشنهادی و چالش‌های پیش رو
این سازوکار می‌تواند راهی فراهم کند که واشنگتن اعلام کند ایران اجازه غنی‌سازی ندارد، چرا که فرآیند تحت نظارت گروهی فراتر از دولت ایران خواهد بود. همزمان تهران نیز می‌تواند بگوید که از خط قرمز خود در زمینه حفظ حق غنی‌سازی عقب‌نشینی نکرده است. با این حال، رسیدن به توافقی که هر دو طرف را راضی کند، دشوار خواهد بود؛ چه برسد به عملیاتی کردن چنین طرحی.
شروط و الزامات پیشنهاد آمریکا
طبق پیشنهاد آمریکا، توافق نهایی بر مبنای تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای و با شروط مشخصی خواهد بود: ایران نباید ظرفیت غنی‌سازی داخلی خود را فراتر از نیازهای غیرنظامی گسترش دهد. همچنین پس از امضای توافق، باید به‌طور موقت سطح غنی‌سازی را به ۳ درصد کاهش دهد. مدت این محدودیت، موضوع مذاکرات بعدی خواهد بود. طبق پیشنهاد ارائه‌شده، تأسیسات زیرزمینی غنی‌سازی ایران باید برای مدتی که در مذاکرات تعیین می‌شود، به‌طور کامل غیرفعال شوند.
همزمان، فعالیت‌های غنی‌سازی در تأسیسات روزمینی نیز به‌طور موقت به سطحی محدود خواهد شد که صرفاً برای تأمین سوخت راکتورهای هسته‌ای ضروری است. ایالات متحده همچنان منتظر دریافت پاسخ رسمی ایران به این پیشنهاد در روزهای آینده است. مقام‌های ایرانی پیش از این اعلام کرده‌اند که پیش از اتخاذ تصمیم نهایی، خواهان شفاف‌سازی بیشتر درباره زمان و نحوه لغو تحریم‌های آمریکا در قالب این پیشنهاد هستند. به گفته منابع مطلع، احتمال دارد دور ششم گفت‌وگوهای هسته‌ای میان استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در روزهای پایانی هفته جاری در منطقه خاورمیانه برگزار شود.
