سرویس خبری ایران من: در شرایطی که تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز جنوبی همچنان ادامه دارد، جمهوری اسلامی ایران بار دیگر موضع قاطع خود را نسبت به طرح دالان زنگه‌زور اعلام کرده است. این موضع‌گیری در راستای حفظ تمامیت ارضی و مرزهای بین‌المللی منطقه صورت گرفته و نشان‌دهنده حساسیت بالای تهران نسبت به تحولات امنیتی منطقه است.
هشدار قاطع ایران درباره دالان زنگه‌زور
علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی ایران در امور بین‌الملل، با انتقاد از طرح مجدد موضوع «دالان زنگه‌زور» توسط برخی دولت‌ها، هشدار داد که تلاش برای پیشبرد اهداف نامشروع در قفقاز جنوبی با پاسخ قاطع ایران مواجه خواهد شد.
ولایتی در یادداشتی در صفحه ایکس خود، تصریح کرد: «بار دیگر برخی حکومت‌های مدعی و بی‌اعتنا به مصالح خود و منطقه، موضوع دالان زنگه‌زور را مطرح کرده‌اند و برای پیشبرد اهداف نامشروع در قفقاز جنوبی به هر دری می‌زنند. یادآور می‌شوم هر حکومتی، چه در منطقه و چه خارج از آن، بخواهد تجربه شکست‌خورده قبلی را تکرار کند، با برخورد محکم ایران روبه‌رو خواهد شد.»
زمینه تاریخی و سیاسی دالان زنگه‌زور
این اظهارات در ادامه مواضع صریح تهران نسبت به تحرکات اخیر جمهوری آذربایجان در منطقه قره‌باغ و همچنین طرح موسوم به «دالان زنگه‌زور» مطرح می‌شود؛ طرحی که هدف آن ایجاد یک مسیر زمینی از جمهوری آذربایجان به نخجوان از طریق خاک ارمنستان است و ایران آن را تهدیدی علیه مرزهای ژئوپلیتیکی خود می‌داند.
طرح ایجاد دالان زنگه‌زور، نخستین‌بار پس از پایان جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، توسط باکو مطرح شد. بر اساس بند نهم توافق سه‌جانبه آتش‌بس میان باکو، ایروان و مسکو، مسیرهای حمل‌ونقل میان مناطق جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان باید بازگشایی شوند. اما جمهوری آذربایجان این بند را به‌مثابه حق ایجاد «دالانی ویژه» با وضعیت فرامرزی از طریق خاک ارمنستان تفسیر کرده است.
موضع‌گیری مداوم ایران و نگرانی‌های ژئوپلیتیکی
ایران همواره با این تفسیر مخالفت کرده و آن را تلاشی برای تغییر مرزهای ژئوپلیتیکی منطقه و حذف مرز زمینی ایران و ارمنستان دانسته است. تهران همچنین نسبت به نقش ترکیه و اسرائیل در حمایت از این طرح ابراز نگرانی کرده و بارها هشدار داده که تغییر در مرزهای بین‌المللی به‌ویژه در منطقه قفقاز جنوبی، «خط قرمز» ایران است.
تأکید مقامات ایرانی بر حفظ وضعیت موجود
مقامات جمهوری اسلامی ایران، از جمله رهبر جمهوری اسلامی ایران، وزارت امور خارجه و مقاماتی نظیر علی‌اکبر ولایتی، طی سال‌های اخیر بارها بر لزوم حفظ وضعیت موجود مرزی، احترام به تمامیت ارضی کشورهای منطقه و جلوگیری از نفوذ بیگانگان در قفقاز تأکید کرده‌اند.
