سرویس خبری ایران من: در تحولات جدید منطقهای، موضع روسیه در قبال برنامه هستهای ایران تغییر کرده و این کشور اکنون از توافق «غنیسازی صفر» حمایت میکند. این تغییر رویکرد در حالی رخ داده که روابط ایران و روسیه در جنگ اوکراین بسیار نزدیک بوده است.
موضع جدید پوتین در قبال برنامه هستهای ایران
منابع مطلع به وبسایت اکسیوس گفتهاند ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، این پیام را هم به دونالد ترامپ و هم به مقامهای ایرانی منتقل کرده و تأکید داشته که از توافقی حمایت میکند که طبق آن، ایران حق غنیسازی اورانیوم نداشته باشد.
روسیه در سالهای گذشته اصلیترین حامی دیپلماتیک ایران در موضوع هستهای بوده است. با این حال، در حالی که مسکو بهطور علنی از حق غنیسازی ایران دفاع میکند، پوتین بعد از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، در محافل خصوصی رویکرد سختگیرانهتری در پیش گرفته است.
واکنش مقامهای ایرانی و بینالمللی
به گفته سه مقام اروپایی و یک مقام اسرائیلی که در جریان این موضوع هستند، روسیه بهطور جدی از مقامهای ایرانی خواسته است با پیشنهاد «غنیسازی صفر» موافقت کنند.
دو منبع آگاه تأکید کردهاند که روسیه همچنین موضع پوتین را درباره غنیسازی به اطلاع دولت اسرائیل رسانده است. یک مقام ارشد اسرائیلی دراینباره گفته: «ما مطمئنیم این همان حرفی است که پوتین مستقیماً به ایرانیها گفته است.»
پوتین این موضع را در تماسهای تلفنی هفته گذشته با دونالد ترامپ و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، نیز مطرح کرده است.
حملات مشترک اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هستهای ایران خسارت قابل توجهی وارد کرده اما موفق نشده تمام ذخایر اورانیوم غنیشده ایران را از بین ببرد. هنوز مشخص نیست سانتریفیوژهای اصلی ایران از این حملات جان سالم به در بردهاند یا خیر.
آینده مذاکرات هستهای
ترامپ بهصراحت اعلام کرده که بهدنبال توافق جدید هستهای با ایران است. منابع نزدیک به مذاکرات میگویند اگر گفتوگوهایی طی هفتههای آینده آغاز شود، لغو کامل غنیسازی اورانیوم در خاک ایران یکی از شروط اصلی آمریکا خواهد بود.
ایران همواره تأکید کرده که در هر توافقی باید حق غنیسازی اورانیوم برایش محفوظ بماند.
منابع مطلع گفتهاند پوتین و سایر مقامهای روسی طی هفتههای اخیر بارها حمایت خود از توافق «غنیسازی صفر» را به مقامهای ایرانی اعلام کردهاند. یک مقام اروپایی که مستقیماً در جریان موضوع قرار دارد گفت: «پوتین از ایده غنیسازی صفر حمایت میکند. او ایرانیها را تشویق کرده تا در این مسیر حرکت کنند تا روند مذاکرات با آمریکا راحتتر پیش برود. اما مقامهای ایرانی اعلام کردند چنین چیزی را حتی بررسی هم نخواهند کرد.»
تأثیر روابط ایران و روسیه در جنگ اوکراین
موضع پوتین در این زمینه با توجه به حمایت گستردهای که ایران در جنگ اوکراین از روسیه داشته، قابل توجه است. ایران صدها پهپاد تهاجمی و موشک زمینبهزمین در اختیار روسیه گذاشته است.
مقامهای ایرانی در جریان جنگ ۱۲ روزه و بعد از آن از اینکه روسیه جز چند بیانیه رسمی، حمایت عملی جدی از آنها نکرد، ابراز ناامیدی کردهاند.
کرملین و کاخ سفید به درخواستها برای اظهار نظر در این باره پاسخی ندادند. نمایندگی ایران در سازمان ملل هم از هرگونه موضعگیری خودداری کرد.
روسها چه بهصورت علنی و چه در گفتوگوهای خصوصی تأکید کردهاند اگر توافقی شکل بگیرد، آمادهاند اورانیوم با درصد غنیسازی بالا را از ایران خارج کنند.
بر اساس گفته منابع مطلع، روسیه اعلام کرده در صورت توافق، اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد برای سوخت نیروگاههای هستهای و مقادیر محدودی اورانیوم ۲۰ درصد برای راکتور تحقیقاتی تهران و تولید ایزوتوپهای پزشکی به ایران تحویل خواهد داد.
استیو ویتکوف، فرستاده کاخ سفید، با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، درباره احتمال از سرگیری مذاکرات هستهای گفتوگو کرده است.
یکی از گزینهها برگزاری نشست در اسلو طی روزهای آینده بود، اما منابع میگویند هم طرف ایرانی و هم ویتکوف تمایل زیادی به این ایده نشان ندادهاند و در حال بررسی محل دیگری برای گفتوگو هستند.