سرویس خبری ایران من: تنشهای منطقهای میان ایران و اسرائیل وارد مرحله جدیدی شده است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا، اسرائیل امیدوار است که حمایت واشنگتن را برای اقدامات نظامی تازه علیه برنامه هستهای ایران به دست آورد. این گزارش به بررسی آخرین تحولات دیپلماتیک و نظامی در این خصوص میپردازد.
انتظارات اسرائیل از دولت ترامپ
مقامهای اسرائیلی بر این باورند که دونالد ترامپ ممکن است چراغ سبز حمله دوباره به ایران را نشان دهد.
اسرائیل خود را برای اقدامهای نظامی تازه آماده میکند، در صورتی که ایران تلاش کند برنامه هستهایاش را دوباره فعال کند. منابع آگاه گفتهاند مقامهای اسرائیلی معتقدند رئیسجمهور ترامپ احتمالاً با از سرگیری حملات اسرائیل موافقت خواهد کرد.
قرار است بحران هستهای ایران، محور اصلی گفتوگوی شام دوشنبه شب ترامپ و بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل در کاخ سفید باشد.
مقامهای اسرائیلی میگویند نتانیاهو قصد دارد در این دیدار با ترامپ به توافقی درباره مذاکرات هستهای احتمالی آمریکا با ایران برسد و همچنین سناریوهایی را بررسی کند که بتواند مبنای حملات تازه اسرائیل قرار گیرد.
مذاکرات محرمانه و سناریوهای نظامی
به گفته منابع مطلع، رون درمر مشاور ارشد نتانیاهو در جلسات محرمانه به مقامهای اسرائیلی اطلاع داده که پس از سفر اخیرش به واشنگتن این برداشت را داشته که دولت ترامپ در برخی شرایط از اقدام نظامی جدید علیه ایران حمایت خواهد کرد.
یکی از این سناریوها، تلاش ایران برای انتقال اورانیوم بسیار غنیشده از سایتهای آسیبدیده فردو، نطنز و اصفهان است. سناریوی دیگر به بازسازی برنامه هستهای ایران بهویژه تأسیسات غنیسازی مربوط میشود.
مقامهای اسرائیلی اعلام کردهاند که درمر در هفته گذشته با مایک ونس معاون رئیسجمهور، مارکو روبیو وزیر خارجه و استیو ویتکوف فرستاده ویژه کاخ سفید دیدار داشته است. درمر از اظهارنظر درباره محتوای این دیدارها خودداری کرده است.
ترامپ پس از پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، دو بار تأکید کرده که اگر ایران بار دیگر غنیسازی اورانیوم را آغاز کند، آمریکا احتمالاً دوباره دست به اقدام نظامی خواهد زد.
با این حال او گفته که به دنبال دستیابی به توافق از مسیر مذاکره است و تلاش میکند از هرگونه درگیری بیشتر جلوگیری کند. کاخ سفید به درخواست خبرنگاران برای اظهار نظر پاسخی نداده است.
وضعیت تأسیسات هستهای ایران
یکی از محورهای کلیدی مطرحشده در دیدارهای درمر، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران بود. طبق گزارشها، ایران حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد. در حالی که برای مصارف نظامی، اورانیوم باید حدود ۹۰ درصد غنیسازی شود.
مقامهای اسرائیلی و آمریکایی اعلام کردهاند که این مواد هستهای فعلاً در سه سایت مشخص نگهداری میشوند که همگی پلمب شدهاند. به گفته منابع اطلاعاتی، هر دو کشور ارزیابی کردهاند که این مراکز بهشدت آسیب دیدهاند، اما همه مواد هستهای یا زیرساختهای مرتبط هنوز کاملاً از بین نرفتهاند.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در گفتوگویی که دوشنبه با تاکر کارلسون پخش شد، تأکید کرد تاسیسات هستهای کشور بهشدت آسیب دیدهاند. او گفت ایران در حال حاضر امکان دسترسی به این مراکز را ندارد تا بتواند ارزیابی دقیقی از میزان خسارت ارائه دهد.
مقامهای اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل اعلام کردند سرویسهای امنیتی دو کشور همچنان بهطور کامل تحرکات ایران در اطراف این تاسیسات را زیر نظر دارند تا هرگونه تلاش احتمالی برای جابهجایی مواد هستهای یا از سرگیری فعالیتها را شناسایی کنند.
چشمانداز مذاکرات دیپلماتیک
استیو ویتکوف، فرستاده ویژه کاخ سفید، برنامه دارد طی روزهای آینده در شهر اسلو با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دیدار کند و روند مذاکرات هستهای را دوباره آغاز کند.
مقامهای ایرانی این برنامه را تأیید کردهاند اما هنوز تاریخ قطعی برای این دیدار تعیین نشده است.
رون درمر در گفتگو با مقامهای اسرائیلی تأکید کرده که ایالات متحده همچنان بر اصل «غنیسازی صفر» در خاک ایران در چارچوب هرگونه توافق هستهای پایبند است.