سرویس خبری ایران من: سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ابعاد حملات نظامی آمریکا و اسرائیل را تشریح کرد. اسماعیل بقائی در این گفتگو موضع ایران درباره برنامه هسته‌ای و دیپلماسی را بیان کرد. مقام ایرانی تجاوز به حقوق بین‌الملل را محکوم کرد. جامعه جهانی باید این اقدامات غیرقانونی را پاسخگو بداند.
واکنش ایران به ادعای نابودی برنامه هسته‌ای
به گزارش ایران من، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با با شبکه الجزیره انگلیسی به تشریح ابعاد و تبعات تجاوز نظامی اسرائیل و همراهی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخت. مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
رئیس‌جمهور ترامپ اصرار دارد که برنامه هسته‌ای تهران کاملاً نابود شده است. او گفته: “حمله آمریکا یک عملیات بی‌عیب بود که توانایی‌های هسته‌ای ایران را نابود کرد.” پاسخ شما به این ادعا چیست؟ ارزیابی اولیه از خسارات وارد شده به تأسیسات هسته‌ای شما چگونه است؟
بقائی پاسخ داد: آنچه اهمیت دارد این واقعیت است که ما شاهد ضربه‌ای مهلک به حقوق بین‌الملل، رژیم ان پی تی و اخلاقیات جامعه جهانی بوده‌ایم. الفاظ زیبا و مواضع مختلف ایالات متحده نباید این واقعیت را تحت‌الشعاع قرار دهد. مهم‌ترین مسئله این است که جامعه جهانی باید درک کند. حملات نظامی آمریکا عملی تجاوزکارانه علیه تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ایران بوده است. این اصل ماجراست.
خبرنگار پرسید: بسیار خوب، متوجه شدم. اما وقتی رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید برنامه هسته‌ای ایران کاملاً نابود شده، شما این ادعا را رد می‌کنید یا می‌پذیرید؟
سخنگوی وزارت خارجه گفت: باید بگویم که حق ایران برای انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز پابرجاست. ایران تحت معاهده ان پی تی، طبق ماده ۴ این معاهده، حق کامل دارد. کشور ما از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده می‌کند. ایران مصمم است این حق را تحت هر شرایطی حفظ کند.
موضع ایران درباره بازرسی‌های هسته‌ای
خبرنگار ادامه داد: می‌توانید به ما بگویید چه چیزی از برنامه هسته‌ای ایران و ذخایر اورانیوم باقی مانده است؟ آیا ایران توانسته است بخشی از ذخایر اورانیوم را قبل از بمباران آمریکا نجات دهد؟
بقائی تأکید کرد: همانطور که گفتم، فکر می‌کنم اینها مسائل ثانویه هستند. نگرانی اصلی جامعه جهانی باید محکومیت این اقدام غیرقانونی ایالات متحده باشد. نشانه بسیار بدی است که بسیاری از افراد در سراسر جهان سعی دارند. آنها عمق و جدیت عمل تجاوزکارانه آمریکا علیه ایران را دستکم می‌گیرند. حالا درباره سطح حملات یا تأثیر آن صحبت می‌کنند. جامعه جهانی باید درک کند که آنچه توسط ایالات متحده علیه ایران انجام شد، ضربه‌ای هولناک بود. این ضربه به دیپلماسی بین‌المللی، حقوق بین‌الملل و اخلاقیات بین‌المللی وارد شد.
خبرنگار پرسید: فقط می‌خواهم بر این واقعیت تأکید کنم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران خواسته است. آژانس اجازه درخواست کرده است بازرسان هسته‌ای در محل حاضر شوند. حال که آتش‌بس با اسرائیل برقرار شده است. اما در عوض، من می‌فهمم که ایران در حال بررسی قطع همکاری با آژانس هسته‌ای سازمان ملل است. می‌توانید به ما بگویید چرا اجازه نمی‌دهید بازرسان برای تأیید واقعیت‌ها در محل حاضر شوند؟
سخنگوی وزارت خارجه پاسخ داد: آیا فکر نمی‌کنید این کاملاً طبیعی است؟ نمایندگان ملتی که مورد تجاوز آشکار قرار گرفته است، در شیوه برخورد خود بازنگری کنند. آنها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازنگری می‌کنند. این طرح بازتاب خواست مردمی است که کشورشان به ناحق مورد تعدی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بله، طرحی توسط مجلس ما ارائه شده است که تصویب شده است. این طرح درباره تعلیق همکاری ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صحبت می‌کند. این طرح درباره تعلیق صحبت می‌کند، نه پایان دادن به همکاری. دو شرط وجود دارد: اولاً اینکه حقوق غیرقابل انکار ایران تحت معاهده ان‌پی‌تی، طبق ماده ۴ این معاهده، باید به رسمیت شناخته شود. دوم اینکه امنیت و ایمنی تأسیسات هسته‌ای ما، دانشمندان ما و مردم ما باید حفظ شود.
بقائی تصریح کرد: فکر می‌کنم این کاملاً منطقی است. این یک مسئله منطق و قانون است. اگر ما قرار است عضو مسئولیت‌پذیر معاهده ان‌پی‌تی باشیم، باید بتوانیم از حقوقی بهره‌مند شویم. این حقوق برای هر کشور عضو این معاهده در نظر گرفته شده است.
وضعیت تأسیسات هسته‌ای و آمادگی برای مذاکره
خبرنگار پرسید: در مورد معاهده ان‌پی‌تی صحبت کردید. شما همچنین درباره بررسی تعلیق مشارکت ایران در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای صحبت کردید. آیا این مسئله جداً در حال بررسی است؟ آیا ایران پس از این جنگ از ان‌پی‌تی خارج خواهد شد؟
سخنگوی وزارت خارجه گفت: همانطور که گفتم، طرح مجلس درباره تعلیق همکاری ما صحبت می‌کند. طرح با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صحبت می‌کند. این طرح درباره تعلیق مشارکت یا عضویت ما در معاهده صحبت نمی‌کند. فکر می‌کنم این طرح بار دیگر با پارامترهای معاهده ان‌پی‌تی همخوانی دارد. این طرح درباره تضمین حقوق ما تحت این معاهده صحبت می‌کند.
خبرنگار کمی بیشتر اصرار کرد: شما تحت معاهده ان‌پی‌تی حق دارید. قبلاً هم این را گفته‌اید که ایران حق غنی‌سازی اورانیوم را دارد. می‌توانید به ما بگویید امروز چه بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران عملیاتی باقی مانده است؟
بقائی پاسخ داد: در این مورد چیزی برای اضافه کردن ندارم، زیرا این یک مسئله فنی است. سازمان انرژی اتمی ما و سایر نهادهای مرتبط در حال کار بر روی آن هستند. اما بله، تأسیسات هسته‌ای ما آسیب جدی دیده‌اند. این مسلم است زیرا آنها مورد حملات مکرر متجاوزان اسرائیلی و آمریکایی قرار گرفته‌اند. باز هم می‌گویم، آنچه برای مردم منطقه و فراتر از آن بیشترین اهمیت را دارد این است. آنها واقعاً عمق این بی‌قانونی را که طی ۱۲ روز گذشته علیه ایران اتفاق افتاده است، درک کنند.
خبرنگار پرسید: رئیس‌جمهور ترامپ امروز در حاشیه اجلاس ناتو گفت: “در نهایت پس از این درگیری رابطه‌ای با ایران خواهیم داشت.” آیا شما اکنون که کشورتان تحت حمله نیست برای این موضوع گشوده هستید؟ آیا مایل به مذاکره با آمریکا هستید؟
موضع ایران نسبت به دیپلماسی و آتش‌بس
سخنگوی وزارت خارجه توضیح داد: ما طی دو سه ماه گذشته انواع اظهارات متناقض را شنیده‌ایم. تناقض‌های بسیاری در درون بوروکراسی آمریکا، در درون تشکیلات آمریکایی وجود داشته است. در حالی که آنها درباره دیپلماسی صحبت می‌کردند، فقط دو روز قبل چراغ سبز نشان دادند. آنها از جلسه برنامه‌ریزی شده ما در مسقط، به اسرائیل چراغ سبز دادند تا به ایران حمله کند. ملت من مورد تجاوز اسرائیل قرار گرفت.
وی ادامه داد: آیا دیگر هیچ اعتمادی به آنها باقی مانده است؟ آنها درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کنند، به شیوه‌های مختلف عمل می‌کنند. حالا باید در برابر تجاوزی پاسخگو باشند که با تبانی با اسرائیل علیه کشور من مرتکب شده‌اند. این چیزی است که مردم ما می‌خواهند. به عنوان دولت، آنها انتظار دارند جامعه جهانی پیش از هر چیز متجاوزان را پاسخگو بداند.
خبرنگار پرسید: بنابراین آیا می‌گویید که دیگر علاقه‌ای به گفتگو با آمریکایی‌ها ندارید؟
بقائی پاسخ داد: آنچه سعی دارم بگویم این است که آنها دیپلماسی را نابود کردند. از نظر ایران، ما گفته‌ایم که دیپلماسی هرگز پایان نمی‌یابد. حتی در اوج جنگ تحمیلی علیه ایران، ما به گفت‌وگو با بازیگران مختلف ادامه دادیم. ما جان‌ها را نجات دادیم و اطمینان حاصل کردیم که امنیت ملی ما محافظت می‌شود. اما نکته این است که طرف‌های دیگر همزمان اعمال تجاوزکارانه مرتکب می‌شوند. آنها درباره گفت‌وگو و دیپلماسی صحبت می‌کنند. این تناقض‌ها فقط مشکلات بیشتری ایجاد کرده است.
خبرنگار پرسید: بسیار خوب، بنابراین چه پیش‌شرط‌هایی، در صورت وجود، ایران برای هرگونه مذاکره آینده نیاز دارد؟
سخنگوی وزارت خارجه گفت: در حال حاضر، ما فقط یک روز پس از توقف تجاوز اسرائیلی‌ها هستیم. ما بر امنیت خود، بر مردم خود متمرکز هستیم، زیرا مردم از آنچه اتفاق افتاده خشمگین هستند. بنابراین در این زمان، فکر می‌کنم چیزی برای گفتن درباره آن اظهارات متناقض نداریم. ما درباره دیپلماسی یا مذاکرات چیزی نمی‌گوییم، زیرا باید مطمئن شویم. آیا طرف‌های دیگر واقعاً جدی هستند وقتی درباره دیپلماسی صحبت می‌کنند؟ یا اینکه این دوباره بخشی از تاکتیک‌های آنها برای ایجاد مشکلات بیشتر است؟ آنها برای منطقه و کشور من مشکل ایجاد می‌کنند.
خبرنگار پرسید: درباره آتش‌بس بین اسرائیل و ایران، که اکنون برقرار است و پابرجاست. عناصر کلیدی مورد نیاز برای حفظ این آتش‌بس چیست؟ این ترک مخاصمه چیست؟ آیا کانال‌های دیپلماتیک فعالی وجود دارند که این ترک مخاصمه را پشت صحنه حمایت می‌کنند؟
بقائی توضیح داد: همانطور که می‌بینید، قطری‌ها برای متوقف کردن این جنگ با ما تماس گرفتند. این جنگ تحمیلی علیه ایران بود. ما این جنگ را شروع نکردیم. پس از اینکه آنها با ما تماس گرفتند، پس از اینکه آمریکایی‌ها با قطر تماس گرفتند، موافقت کردیم که متوقف شویم. بنابراین کاملاً روشن است: ما مورد حمله قرار گرفتیم. ما هدف یک عمل تجاوزکارانه قرار گرفتیم. بنابراین در صورت هرگونه حمله نظامی، هر عمل تجاوزکارانه‌ای علیه ایران، از خود دفاع خواهیم کرد.
خبرنگار ادامه داد: مقامات ایرانی تصویری از قدرت و ثبات ارائه داده‌اند. حتی پیروزی در مواجهه با این درگیری ارائه کرده‌اند. همانطور که می‌گویید، ایران مورد حمله اسرائیل قرار گرفت. اما تلفات برای ایران قابل توجه بوده است: بیش از ۶۰۰ کشته، تخریب گسترده سایتهای نظامی و غیرنظامی. ما هنوز از میزان تخریب سایتهای هسته‌ای اطلاعی نداریم. وقتی مقامات ایرانی امروز ادعای پیروزی می‌کنند، پیروزی به چه معناست؟ پیروزی چگونه به نظر می‌رسد؟ ایران در این درگیری واقعاً چه دستاوردی داشته است؟
سخنگوی وزارت خارجه پاسخ داد: ما بسیار رنج کشیدیم – این مسلم است. تجاوز اسرائیل مردم ما را قتل‌عام (شهید) کرد. این جنایت جنگی علیه بشریت است، و آنها باید پاسخگو باشند. اما نکته این است که مردم ما نشان دادند. آنها در دفاع از امنیت ملی و حاکمیت خود مصمم هستند. فکر می‌کنم، با توجه به اینکه آمریکایی‌ها این جنگ تحمیلی را طراحی، برنامه‌ریزی و عملیاتی کردند، به این معنی است. ما مجبور بودیم در برابر حمله ایالات متحده، اسرائیل مقاومت کنیم. این دو بازیگر هسته‌ای هستند. این واقعیت که برخی بازیگران دیگر در سراسر نیم‌کره غربی نیز آنها را حمایت می‌کردند.
وی ادامه داد: به این معنی است که ما به عنوان یک ملت توانستیم هویت خود، امنیت خود را دفاع کنیم. در نهایت، آنها مجبور شدند به خواست مردم ایران تسلیم شوند. آنها از طریق مقاومت تسلیم شدند تا به ما مراجعه کنند و درخواست این آتش‌بس را بکنند.
خبرنگار برای تأیید پرسید: بنابراین آنها به شما مراجعه کردند و درخواست آتش‌بس کردند؟
بقائی پاسخ داد: دوستان ما از قطر با ما تماس گرفتند. البته، همانطور که گفتم، ما هرگز به استقبال جنگ نرفتیم. ما ملتی صلح‌دوست هستیم. هیچ بازیگر مسئول، هیچ دولت مسئولی در منطقه ما به استقبال جنگ نمی‌رود. فقط یک بازیگر در منطقه ما وجود دارد که همیشه سعی کرده است. آنها علیه مردم منطقه ما جنگ به راه بیندازند. آنها همانطور که می‌دانید، طی دو سال گذشته در حال ارتکاب نسل‌کشی در غزه هستند. آنها سرزمین‌های دو کشور مسلمان را اشغال کرده‌اند. سوریه و لبنان را اشغال کردند. همه می‌دانند که آنها جنگ‌افروزانی هستند. آنها هیچ احترامی برای حقوق بین‌الملل، اخلاق بین‌المللی یا اخلاقیات قائل نیستند. بنابراین بله، ما به عنوان یک ملت، توانستیم در برابر این جنگ ناعادلانه مقاومت کنیم. این مقاومت طی ۱۲ روز گذشته انجام شد.
خبرنگار پرسید: شما به قطر اشاره کردید. قطری‌ها از حمله به پایگاه آمریکایی‌ها در اینجا در قطر ابراز نارضایتی کرده‌اند. آن را به شدت محکوم کرده‌اند و گفته‌اند که این مسئله امروز زخمی در روابط بین ایران و قطر ایجاد کرده است. ایران چه اقداماتی برای ترمیم این رابطه انجام خواهد داد؟
سخنگوی وزارت خارجه پاسخ داد: ما احترام بالایی برای قطری‌ها قائلیم و اهمیت زیادی برای روابط خوب خود با قطر قائلیم. ما در زمان‌های دشوار با قطر دوستان خوبی بوده‌ایم. قطری‌ها نیز دوستان خوبی برای ما بوده‌اند. ما اساساً با همه کشورها دوستان خوبی هستیم. کشورهای ساحلی خلیج فارس با ما دوست هستند. ما به وضوح بیان کرده‌ایم که حملات نظامی علیه العدید هیچ ارتباطی با قطر نداشته است. ما به تمامیت ارضی و امنیت ملی قطر احترام می‌گذاریم. این اقدام در چارچوب حق دفاع از خود ما انجام شد. آمریکا به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ما تجاوز کرد.
وی ادامه داد: در سطح عالی، رئیس‌جمهور ما با قطری‌ها صحبت کرد. وزیر امور خارجه ما نیز همین کار را کرد. ما سعی کردیم توضیح دهیم که آنچه انجام شد علیه پایگاه آمریکایی انجام شد. این در چارچوب حق دفاع از خود ما بود. ما به سیاست حسن همجواری خود با قطر و سایر کشورهای منطقه متعهد هستیم. من شخصاً از هرگونه ناراحتی واقعاً ناراحت هستم. این ناراحتی در نتیجه این حمله برای خواهران و برادران قطری ما ایجاد شده است. اما همانطور که گفتیم، آنها این عملیات دفاع از خود را با دقت تنظیم کردند. ما برای دفاع از حقوق خود تحت ماده ۵۱ منشور عمل کردیم. این در پاسخ به تجاوز آمریکا به تمامیت ارضی ما بود.
