سرویس خبری ایران من: در حالی که درگیری میان ایران و اسرائیل وارد پنجمین روز خود شده، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا موضع جدی‌تری نسبت به برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ کرده است. این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که تلفات انسانی در هر دو طرف رو به افزایش است و تنش‌ها در منطقه به اوج خود رسیده است.
موضع ترامپ درباره برنامه هسته‌ای ایران
دونالد ترامپ اعلام کرد که تنها به دنبال آتش‌بس میان ایران و اسرائیل نیست، بلکه خواهان «پایان واقعی» برنامه هسته‌ای ایران است. او تأکید کرد که تهران باید «کاملاً» غنی‌سازی اورانیوم را کنار بگذارد.
این اظهارات در حالی مطرح شد که جنگ میان ایران و اسرائیل وارد پنجمین روز خود شده و تا این لحظه دست‌کم ۲۴ کشته در اسرائیل و صدها کشته در ایران بر جای گذاشته است.
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران داخل هواپیمای «ایرفورس وان» پس از ترک زودهنگام اجلاس گروه هفت در کانادا گفت: «من هرگز نگفتم که دنبال آتش‌بس هستم.»
پیش از این، رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، در اظهاراتی اعلام کرده بود که ترامپ برای کار روی توافق آتش‌بس میان ایران و اسرائیل زودتر اجلاس را ترک کرده است. ترامپ در واکنش نوشت: «این اشتباه است! او هیچ اطلاعی ندارد چرا به واشنگتن برمی‌گردم. موضوع، بسیار فراتر از یک آتش‌بس است.»
ادامه حملات اسرائیل و پیش‌بینی‌های ترامپ
ترامپ پیش‌بینی کرد که اسرائیل به حملات خود علیه ایران ادامه خواهد داد؛ حملاتی که به گفته او، زیرساخت‌های فرماندهی نظامی ایران را هدف قرار داده و به برنامه هسته‌ای این کشور آسیب جدی زده است.
او گفت: «طی یکی دو روز آینده خواهید دید چه می‌شود. تا این لحظه که هیچ‌کس عقب‌نشینی نکرده است.» این سخنان در حالی مطرح شد که هشدار تخلیه گسترده به ساکنان تهران صادر شده است.
در هواپیمای ایرفورس وان، زمانی که خبرنگاران درباره هشدار تخلیه تهران از او پرسیدند، ترامپ تنها گفت: «من می‌خواهم مردم در امان باشند» و از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد. اسرائیل یک روز پیش‌تر از حدود ۳۰۰ هزار ساکن مناطق مرکزی تهران خواسته بود برای حملات احتمالی آماده باشند و مناطق را ترک کنند.
ترامپ درباره دلیل خروج زودهنگام خود از نشست گروه هفت گفت که نمی‌توانسته از کانادا تحولات خاورمیانه را به‌طور محرمانه و دقیق دنبال کند. او افزود در اتاق وضعیت کاخ سفید می‌تواند با اطمینان و آگاهی بیشتر تصمیم‌گیری کند. «من به تلفن همراه اعتماد ندارم. چون آدم‌هایی مثل شما گوش می‌دهند!» این را در پاسخ به خبرنگاران گفت. «حضور فیزیکی در واشنگتن بسیار بهتر است.»
یک منبع آگاه از مذاکرات دوحه و مسقط به شبکه سی‌بی‌اس گفته تهران به میانجی‌ها اطلاع داده که آماده گفت‌وگو درباره توافق جدیدی با آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای‌اش است؛ اما تا زمانی که تحت حمله اسرائیل قرار دارد، وارد مذاکره نخواهد شد.
ترامپ گفت احتمال دارد استیو ویتکاف (فرستاده ویژه) یا جی‌دی ونس (معاون رئیس‌جمهور) و یا هر دو را برای مذاکره با ایرانی‌ها اعزام کند. البته این موضوع را به تحولات پیش‌ِ‌رو در واشنگتن منوط دانست: «باید ببینم وقتی برگردم، اوضاع چطور پیش می‌رود.»
ترامپ در پاسخ به احتمال گفت‌وگو با ایران گفت: «نمی‌دانم… واقعاً حال و حوصله مذاکره ندارم.»
او هشدار داد که ایران نباید منافع آمریکا در منطقه را تهدید کند و افزود: «اگر آن‌ها علیه مردم ما اقدامی انجام دهند، پاسخ بسیار سختی دریافت خواهند کرد.»
اختلاف نظر درباره برنامه هسته‌ای ایران
ترامپ از پاسخ دادن به این سؤال که آیا ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک، و پیت هگست، وزیر دفاع، گزینه‌هایی برای مقابله با حمله احتمالی ایران به پایگاه‌های آمریکا در خاورمیانه ارائه داده‌اند یا نه، خودداری کرد.
تنها گفت: «نمی‌توانم درباره‌اش چیزی بگویم.»
در پاسخ به اینکه آیا برای نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران به مداخله مستقیم آمریکا نیاز است، ترامپ گفت: «امیدوارم خیلی زودتر از آن، کار تمام شود.»
او ادعا کرد که ایران «خیلی نزدیک» به دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، حمله اخیر به ایران را «نبردی وجودی» برای حفظ بقای اسرائیل خوانده و مدعی شده که اطلاعات طبقه‌بندی‌شده‌ای در اختیار دارد که ثابت می‌کند ایران در مسیر ساخت سلاح هسته‌ای قرار دارد. او تأکید کرده که هیچ‌یک از رؤسای‌جمهور اخیر آمریکا، از جمله ترامپ، اجازه نخواهند داد ایران به سلاح هسته‌ای برسد.
با این حال، تنها چند ماه پیش، تولسی گبارد، مدیر اطلاعات ملی آمریکا، در گزارشی به کنگره اعلام کرده بود که آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده همچنان معتقدند ایران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. به گفته او، رهبر ایران از سال ۲۰۰۳ تاکنون هیچ‌گونه مجوزی برای احیای برنامه تسلیحاتی صادر نکرده است.
گبارد تأکید کرده بود که ایالات متحده همچنان به‌دقت تحولات را زیر نظر دارد و در صورتی که تهران تصمیم به احیای برنامه تسلیحاتی بگیرد، آن را شناسایی خواهد کرد. او همچنین هشدار داده بود که طی یک سال گذشته، «تابوی چند دهه‌ای بحث درباره سلاح هسته‌ای» در فضای سیاسی ایران تضعیف شده و این مسئله می‌تواند حامیان برنامه هسته‌ای را در داخل کشور جسورتر کند.
زمانی که ترامپ در هواپیمای ایرفورس وان با این ارزیابی گبارد مواجه شد، گفت: «برایم اهمیتی ندارد که او چه گفته. من فکر می‌کنم ایران خیلی به داشتن سلاح هسته‌ای نزدیک شده بود.»
تشدید حملات و تلفات انسانی
بامداد دوشنبه، جنگنده‌های اسرائیلی حملاتی گسترده علیه ایران انجام دادند؛ از تأسیسات هسته‌ای و نظامی گرفته تا ترور فرماندهان ارشد نظامی. حتی رسانه‌های حکومتی نیز از این حملات در امان نماندند. یکی از اهداف، ساختمان اصلی صداوسیمای جمهوری اسلامی در تهران بود که در زمان حمله در حال پخش زنده برنامه بود.
سید بطحایی، خبرنگار سی‌بی‌اس در تهران، گزارش داد که پخش تلویزیون قطع نشد، اما یکی از ساختمان‌های مجموعه در همان شب طعمه حریق شد.
سخنگوی ارتش اسرائیل، افی دفرین، در پاسخ به پرسشی درباره این حمله گفت: «این شبکه سال‌ها در خدمت تبلیغات ضد اسرائیلی بود و بارها خواستار نابودی ما شده بود. ما آن را بخشی از دستگاه تبلیغاتی رژیم تروریستی ایران می‌دانیم و همان‌طور که با سایر اجزای آن برخورد می‌کنیم، به این هدف هم حمله کردیم.»
سه‌شنبه، اسرائیل از ترور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران خبر داد؛ تنها چهار روز پس از کشته شدن جانشین او در موج نخست حملات.
بر اساس بیانیه‌ای از ارتش اسرائیل، «با اتکا به اطلاعات دقیق، علی شادمانی، رئیس ستاد جنگ و ارشدترین فرمانده نظامی جمهوری اسلامی را در مقر مرکزی تهران هدف قرار دادیم. او نزدیک‌ترین چهره نظامی به رهبر ایران بود و پس از کشته شدن رئیس پیشین ستاد، به این سمت منصوب شده بود.»
شدت حملات اسرائیل موجی از وحشت در شهرهای ایران ایجاد کرده و هزاران نفر تلاش دارند از مناطق درگیری بگریزند. یکی از ویدیوهای منتشرشده، انفجاری شدید در شهر اصفهان را نشان می‌دهد که توسط دوربین یک خودرو در حال فرار ضبط شده است.
در این ویدیو صدای اضطراب‌آلود یکی از سرنشینان شنیده می‌شود که می‌گوید: «نمی‌تونیم بریم… دیگه باید چی کار کنیم؟»
با افزایش شدت درگیری‌ها، تلفات انسانی در دو طرف رو به افزایش است. مقامات ایرانی از آمار رسمی روز یکشنبه که از کشته شدن دست‌کم ۲۲۰ نفر خبر می‌داد، به‌روزرسانی جدیدی ارائه نکرده‌اند. با این حال گفته‌اند که بسیاری از قربانیان، غیرنظامیان بوده‌اند.
در اسرائیل نیز، نخست‌وزیر نتانیاهو اعلام کرد که موشک‌ای ایرانی که از سامانه‌های دفاعی عبور کرده‌اند، دست‌کم ۲۴ کشته برجای گذاشته‌اند.
حملات هوایی اسرائیل از شامگاه دوشنبه تا بامداد سه‌شنبه ادامه داشت. سخنگوی ارتش اسرائیل، افی دفرین، اعلام کرد ایران ۳۰ موشک به سوی اسرائیل شلیک کرده که بیشتر آن‌ها رهگیری شدند، اما چند مورد نیز به اهدافی برخورد کرده‌اند.
دفرین قربانی جدیدی را گزارش نکرد، اما هشدار داد که تهدید همچنان پابرجاست: «نباید این تصور ایجاد شود که ما در امان هستیم. ایران همچنان هم اراده دارد و هم توانایی حمله را.»
در یکی از حملات روز دوشنبه، یک موشک ایرانی به مجتمع مسکونی در شهر پتح تیکوا در مرکز اسرائیل اصابت کرد و جان چهار نفر را گرفت.
لیهی گرینر، شهروند اسرائیلی-آمریکایی، همراه با همسر و سه فرزندش در زمان حمله در اتاق امن منزلشان پناه گرفته بود.
او در گفت‌وگو با سی‌بی‌اس گفت: «این شدیدترین انفجاری بود که در عمرم شنیده‌ام. حتی دیوارهای اتاق امن ما به لرزه درآمد.»
پس از خروج از اتاق، خانواده با منظره‌ای از شیشه‌های شکسته در سرتاسر خانه مواجه شدند.
با توجه به هشدارهای شدید ترامپ و عزم اعلام‌شده نتانیاهو برای از میان بردن «تهدید چندوجهی جمهوری اسلامی»، خبرنگار سی‌بی‌اس از گرینر پرسید که آیا آماده است جنگ با ایران پیش از آنکه بهتر شود، بدتر شود.
او پاسخ داد: «نه، من آماده نیستم. فقط می‌تونم برم توی اون پناهگاه کوچیکم قایم شم. برای هیچ‌کدوم از این اتفاق‌ها آمادگی ندارم. برای این یکی هم نداشتم.»
