سرویس خبری ایران من: در تحولات اخیر خاورمیانه، حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران به یکی از مهم‌ترین رویدادهای ژئوپلیتیک منطقه تبدیل شده است. این عملیات که هدف آن متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران اعلام شده، پیامدهای گسترده‌ای برای آینده امنیت منطقه و روابط بین‌المللی خواهد داشت. موفقیت یا شکست این اقدام نظامی، بیش از هر چیز به تخریب تأسیسات کلیدی مانند فردو وابسته است.
اهمیت استراتژیک تأسیسات فردو
تعیین اینکه آیا این حمله به اقدامی سرنوشت‌ساز تبدیل می‌شود یا به اشتباهی فاجعه‌بار، به سرنوشت تأسیسات غنی‌سازی فردو گره خورده است؛ سایتی که نقشی کلیدی در برنامه هسته‌ای ایران دارد. فردو در عمق کوه و زیرزمین ساخته شده و هدف قرار دادن آن، یا نیازمند ابتکاری تاکتیکی غیرمنتظره است یا دخالت مستقیم ایالات متحده.
در غیر این‌صورت، اگر این تأسیسات سالم باقی بماند، برخلاف هدف اسرائیل برای نابودی برنامه هسته‌ای ایران، ممکن است به تسریع آن کمک کند. یحیئل لایتر، سفیر اسرائیل در ایالات متحده، روز جمعه به فاکس نیوز گفت: «کل عملیات زمانی معنا پیدا می‌کند که فردو نابود شود.»
نقش آمریکا و موقعیت ترامپ
به همین دلیل، دولت اسرائیل امیدوار است دولت ترامپ در نهایت به این عملیات بپیوندد و آن را همراهی کند. اسرائیل فاقد بمب‌های سنگرشکن فوق‌سنگین و هواپیماهای استراتژیکی است که برای حمل این تسلیحات ضروری‌اند. اما آمریکا هر دو را در پایگاه‌هایی در نزدیکی ایران در اختیار دارد.
یک مقام اسرائیلی به وب‌سایت اکسیوس گفت که آمریکا همچنان می‌تواند در این عملیات مشارکت کند و حتی رئیس‌جمهور ترامپ در تماس با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پیش از آغاز عملیات پیشنهاد کرده که در صورت لزوم وارد عمل خواهد شد. با این حال، یک مقام کاخ سفید این ادعا را رد کرده و به اکسیوس گفته که ترامپ دقیقاً نظر مخالف داشته و تأکید کرده که آمریکا در حال حاضر قصد ورود مستقیم به عملیات را ندارد.
گزینه‌های تاکتیکی و عملیات ویژه
برخی تحلیل‌گران معتقدند اسرائیل ممکن است با چندین نوبت بمباران پیاپی، اثر یک بمب سنگرشکن را شبیه‌سازی کند. گزینه‌ای خطرناک‌تر اما بالقوه مؤثرتر، اعزام نیروهای ویژه برای حمله مستقیم به این تأسیسات است. نیروهای ویژه اسرائیل سال گذشته در عملیاتی مشابه، هرچند در مقیاسی کوچک‌تر، یک کارخانه موشک زیرزمینی در سوریه را با کار گذاشتن مواد منفجره منهدم کردند؛ عملیاتی که تنها دو ساعت به طول انجامید. بنیامین نتانیاهو استدلال کرده که اسرائیل ناچار به حمله شده، زیرا سطح ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به‌سرعت در حال افزایش است و اطلاعات جدید نشان می‌دهد که تهران بار دیگر فعالیت‌های مربوط به ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز کرده است.
تأثیر عملیات بر تأسیسات هسته‌ای ایران
در جریان این عملیات، اسرائیل تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم، خطوط تولید سانتریفیوژ و حتی دانشمندان هسته‌ای ایران را هدف قرار داد تا برنامه اتمی را به‌طور کامل مختل کند. ایران همواره ساخت بمب هسته‌ای را انکار کرده، اما سطح غنی‌سازی اورانیوم آن بسیار فراتر از نیازهای صلح‌آمیز غیرنظامی است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز جمعه به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که بخش روی‌زمینی تأسیسات نطنز در حملات اسرائیل تخریب شده است.
هرچند ایران دارای تأسیسات غنی‌سازی دیگری نیز هست، اما از بین رفتن این بخش از نطنز ضربه مهمی به کل برنامه هسته‌ای آن وارد کرده است. بخش زیرزمینی نطنز هدف مستقیم حمله قرار نگرفته، اما به گفته گروسی، قطع برق ناشی از بمباران ممکن است به سانتریفیوژهای حساس آن آسیب زده باشد. اسرائیل همچنین روز جمعه سایت‌های هسته‌ای دیگری را در استان اصفهان مورد هدف قرار داد و تخریب کرد. گروسی افزود که ایران به او اطلاع داده اسرائیل به سایت فردو نیز حمله کرده، هرچند وی شخصاً هنوز نتوانسته این موضوع را تأیید کند. ارتش اسرائیل به‌طور رسمی حمله به فردو را اعلام نکرده و تا این لحظه هیچ نشانه‌ای مبنی بر آسیب جدی به این تأسیسات منتشر نشده است.
در حالی که مقامات آمریکایی همچنان می‌گویند اسرائیل به‌تنهایی این عملیات را انجام داده، نتانیاهو احتمال تغییر این وضعیت را منتفی نمی‌داند. او روز جمعه گفت: «در مورد موضع آمریکا، تصمیم‌گیری را به خودشان واگذار می‌کنم. اینکه از اینجا به بعد چه خواهند کرد، بر عهده رئیس‌جمهور ترامپ است. او قبلاً صریحاً گفته که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.»
