سرویس خبری ایران من: اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران با ارسال نامه‌ای رسمی به رئیس جمهور، نسبت به تعطیلی خانه اندیشمندان علوم انسانی توسط شهرداری تهران اعتراض کرد. این نهاد مدنی که از سال ۱۳۹۰ به عنوان مرکز اجتماع فرهیختگان و اندیشمندان فعالیت می‌کرد، پس از برگزاری صدها نشست علمی و فرهنگی، در معرض تعطیل قرار گرفته است. ۱۶ انجمن علمی عضو اتحادیه از دولت می‌خواهند تا با استفاده از اختیارات قانونی خود، برای بازگشت این مکان و حمایت از علوم انسانی اقدام کند.
اهمیت علوم انسانی در توسعه جامعه
به گزارش ایران من نامه اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران به مسعود پزشکیان رئیس جمهور درباره خانه اندیشمندان علوم انسانی ایران در پی می آید:
به نام خداوند جان و خرد جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
رییس محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
ما اعیاد بزرگ قربان و غدیرخم را به شما تبریک می‌گوییم. شما می‌دانید که علوم انسانی و اجتماعی در هر جامعه‌ای زمینه‌ساز اعتلای اندیشه‌ورزی و توسعه اجتماعی هستند. بنیان‌های نظری و هویتی کشورها بر این علوم استوار است. هیچ کس نمی‌تواند از پیشرفت و توسعه جامعه‌ای سخن بگوید و به علوم انسانی اهمیت ندهد.
علوم انسانی و اجتماعی در فضاهای برخوردار از استقلال و آزادی نسبی آکادمیک و اجتماعی شکوفا می‌شوند. بدون تامین این آزادی‌ها، شکوفایی این علوم امکان‌پذیر نیست. متاسفانه برخی مدیران شهری و کشوری علوم انسانی را نمی‌شناسند. آنها محدودیت‌های ایدئولوژیک و امنیتی بر این علوم و اهل آن اعمال می‌کنند. این رویکرد شرایط را برای رشد و شکوفایی علوم انسانی دشوار ساخته است.
مشکلات انجمن‌های علمی و محدودیت‌ها
انجام فعالیت‌های انجمن‌های علوم انسانی حتی در محیط‌های دانشگاهی با مانع و محدودیت روبرو شده است. بسیاری از دولتمردان روی خوشی به این علوم نشان نمی‌دهند. علوم انسانی وظیفه آینده‌نگری و هشدارهای مشفقانه و مبتنی بر مصالح ملی درباره مسائل و بحران‌های اجتماعی را انجام می‌دهند. این وظیفه برای آنها خوشایند نیست.
مدیران با برخوردهای سلیقه‌ای محدودکننده و نامتناسب با رشد علوم انسانی، عملاً عرصه را بر بسیاری از اندیشمندان و اهل علم و فرهنگ تنگ کرده‌اند. در نتیجه چنین رویکردی، انجمن‌های علوم انسانی و اجتماعی در همه این سال‌ها با مشکلات بی‌شماری روبه‌رو شدند. آنها از مکان مناسب و پایدار برخوردار نیستند. آنها در برگزاری برنامه‌های خود در داخل دانشگاه محدودیت دارند.
در نتیجه، دانشگاه‌ها که قاعدتاً باید مملو از جلسات گفتگو و مناظره با حضور صاحبنظران مختلف باشند، به فضاهایی سرد و رخوت زده تبدیل شدند. بخش زیادی از دانشجویان با علاقه پیگیر مباحث نظری و گفتگوهای اجتماعی هستند. اما اکنون تنها صدای جماعت محدودی در دانشگاه‌ها شنیده می‌شود.
تأسیس و فعالیت‌های خانه اندیشمندان
در چنین شرایطی، خانه اندیشمندان علوم انسانی به عنوان یک نهاد مدنی در سال ۱۳۹۰ تأسیس شد. مدیران وقت شهرداری تهران از این خانه حمایت کردند. آنها فضایی مناسب برای فعالیت‌های علمی و فرهنگی فراهم کردند. رویکرد واقع‌بینانه و مبتنی بر شناخت اقتضائات شکوفایی فرهنگ و اندیشه این امکان را فراهم کرد. ضرورت استفاده از همه ظرفیت‌های ملی برای تحقق این امر وجود داشت.
فعالیت‌های علمی و فرهنگی حتی در دانشگاه‌ها با محدودیت‌هایی روبرو بودند. اما این خانه مکانی برای حضور اندیشمندان و فرهیختگان و کنش‌گران علمی شد. خانه اندیشمندان به سرزندگی و تداوم کنش‌های علمی و فرهنگی کمک شایانی کرد. بسیاری از انجمن‌های علمی که برای فعالیت‌های علمی خود در دانشگاه‌ها با محدودیت‌های اداری روبرو بودند، از ظرفیت‌های این مکان بهره‌مند شدند.
خانه اندیشمندان در طول فعالیت خود تا به امروز، صدها نشست و دهها همایش علمی و فرهنگی برگزار کرده است. متفکران و اندیشمندان متعلق به جریان‌های علمی و فرهنگی مختلف در آنجا حضور یافتند. این خانه برای دهها شخصیت علمی و فرهنگی مراسم تکریم و نکوداشت برگزار کرده است. مدیران خانه اندیشمندان رویکرد خود را بر اساس توجه به مصالح ملی اتخاذ کردند. آنها برای جذب و بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و اندیشگی کشور تلاش کردند.
این رویکرد باعث رونق فعالیت‌های خانه اندیشمندان شد. خانه اندیشمندان نقش ممتازی در توسعه فرهنگ و اندیشه ایفا کرد. در نتیجه، اهل علم و فرهنگ و اندیشه دلگرم شدند.
تهدیدات اخیر و درخواست از رئیس جمهور
متاسفانه در سال‌های اخیر، شهرداری تهران رویکرد محدودنگر و نامتناسب با اقتضائات شکوفایی علم و فرهنگ در جامعه اتخاذ کرده است. شهرداری برخی از وظایف ذاتی مدیریت شهری برای حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و اندیشگی را وانهاده است. این وظایف برای یک شهر توسعه‌یافته و سرزنده ضروری هستند. شهرداری نهادهای مدنی علمی و فرهنگی را برای تخلیه مکان‌های در اختیار تحت فشار قرار داده است.
به عنوان مثال، شهرداری ساختمان مرکز آموزش‌های تخصصی انجمن جامعه‌شناسی ایران را واپس گرفت. این ساختمان نزدیک ده سال در اختیار این انجمن بود. از سال گذشته هم شهرداری کوشید تا مکانی که در اختیار خانه اندیشمندان بود، بازپس بگیرد. خانه اندیشمندان مرکز منحصربفردی برای اجتماع فرهیختگان و اندیشمندان و فعالیت‌های و گفتگوهای علمی و فرهنگی در شهر تهران بود. متاسفانه شهرداری این خانه را عملاً تعطیل کرد و این کار اکنون به نتیجه رسیده است.
اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران، متشکل از ۱۶ انجمن علمی و دیگر انجمن‌های امضاکننده این نامه، از جنابعالی انتظار دارند. شما باید از همه اختیارات و ظرفیت‌های قانونی و سیاسی خود استفاده کنید. شما باید بر مبنای رویکرد وفاق ملی، برای حل مشکل این خانه اقدام عاجل کنید. شما باید از تخلیه این مکان و بسته شدن آن جلوگیری کنید.
به علاوه، انجمن‌های علمی علوم انسانی که فاقد مکان مناسبی برای فعالیت‌های خود هستند، انتظار دارند که در دولت فعلی اقدامات لازم انجام شود. دولت فعلی مایل به استفاده از ظرفیت‌های علمی برای اداره کشور است. دولت باید برای تأمین مکانی مناسب برای استقرار و فعالیت انجمن‌های علوم انسانی و اجتماعی اقدام کند. فعالیت انجمن‌ها نباید تحت تأثیر تغییر مدیریت‌های شهری و دانشگاهی قرار بگیرد.
