سرویس خبری ایران من: تنشهای سیاسی و اقتصادی میان دونالد ترامپ و ایلان ماسک به نقطه اوج خود رسیده است. این اختلاف که بر سر لایحه بودجه آغاز شد، اکنون تبدیل به جنگ کلامی علنی میان رئیسجمهور آمریکا و یکی از ثروتمندترین افراد جهان شده است.
آغاز تنشها بر سر لایحه بودجه
ایلان ماسک: «بدون من، ترامپ در انتخابات شکست میخورد.» تنش میان دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، بالا گرفته است. اختلاف آنها از زمانی آغاز شد که ماسک علناً با لایحه بودجه پیشنهادی ترامپ مخالفت کرد؛ لایحهای که رئیسجمهور آن را «بزرگ و زیبا» توصیف کرده بود. بهگفته ماسک، این لایحه به ضرر تسلاست؛ چون یارانههای خودروهای برقی را کاهش میدهد و بخش زیادی از اقدامات صرفهجویانهای که او در دوران حضور در وزارت «کارایی دولت» دنبال کرده بود، از بین میبرد.
واکنش تند ماسک و پاسخ ترامپ
تنها یک روز پس از آنکه مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، اعلام کرد درباره پستهای انتقادی ماسک در شبکه ایکس با ترامپ گفتوگو کرده، ماسک موضع خود را تندتر کرده و مستقیماً رئیسجمهور را هدف انتقاد قرار داده است. او در پستی در ایکس نوشت: «اگر من نبودم، ترامپ در انتخابات شکست میخورد. دموکراتها کنترل مجلس را در اختیار میگرفتند و جمهوریخواهان در سنا فقط با اختلاف ۴۹ به ۵۱ در اقلیت بودند. چه ناسپاسیای!» ماسک در ادامه پستهایش، به توییتهای قدیمی ترامپ درباره سقف بدهی اشاره کرد و طعنهآمیز پرسید: «آن مرد امروز کجاست؟» همزمان با تشدید تنشها، سهام تسلا نیز افت شدیدی داشته است.
تا ساعت ۲:۳۰ بعدازظهر پنجشنبه به وقت شرق آمریکا، ارزش سهام این شرکت حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است. انتقاد اولیه ماسک به انتشار ویدئویی مربوط میشد که در آن ترامپ هنگام پاسخ به پرسش خبرنگاران در دفتر بیضی درباره مخالفت ماسک با لایحه بودجه دیده میشود. ترامپ روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران گفت: «من حتی بدون ایلان هم پنسیلوانیا را میبردم. از او بسیار ناامید شدهام. او بهتر از هر کسی جزئیات این لایحه را میدانست، اما فقط وقتی به مخالفت برخاست که فهمید من میخواهم دستور حمایت از خودروهای برقی را لغو کنم.»
جزئیات لایحه بودجه و پیامدهای اقتصادی
این لایحه، عملاً پایان یارانه ۷۵۰۰ دلاری برای خودروهای برقی را تا پایان سال ۲۰۲۵ پیشبینی میکند؛ مشوقی مالی که تسلا سالها از آن بهرهمند بوده است. ترامپ در ادامه گفت: «مسئله فقط ایلان نیست. بهنظرم برخی وقتی کاخ سفید را ترک میکنند، آنقدر دلتنگ میشوند که دچار نوعی سندرم انحراف ترامپ میشوند. بعضی با آن کنار میآیند، اما برخی دیگر متخاصم میشوند.» اصطلاح TDS یا «سندرم انحراف ترامپ»، عبارتی است که ترامپ و حامیانش برای توصیف افرادی بهکار میبرند که بهزعم آنها دچار نفرت افراطی و غیرمنطقی نسبت به رئیسجمهور هستند؛ عبارتی که اغلب با هدف بیاعتبار کردن منتقدان به کار میرود.
ایلان ماسک طی ۴۸ ساعت گذشته بهطور گسترده به انتقاد از لایحه بودجه ترامپ پرداخته است. او در پستی در ایکس، این لایحه را «عظیم، ظالمانه و مملو از رانتهای سیاسی» خواند و آن را «انحطاطی منزجرکننده» توصیف کرد که تریلیونها دلار به کسری بودجه کشور اضافه میکند. به گفته ماسک، این طرح تمام تلاشهایی را که در دوره ۱۳۰ روزهاش بهعنوان مشاور ویژه دولت برای کاهش هزینهها انجام داده بود، نابود میکند.
دوره همکاری رسمی او با دولت هفته گذشته به پایان رسید. مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، در نشست خبری هفتگیاش گفت که ماسک درباره این لایحه «کاملاً اشتباه میکند» و افزود که رئیسجمهور از «چرخش ۱۸۰ درجهای ایلان» ناخرسند است. لایحه مورد حمایت ترامپ علاوه بر حذف مشوق مالیاتی خودروهای برقی، ۳۵۰ میلیارد دلار بودجه برای تقویت امنیت ملی، کنترل مرزها و اخراج مهاجران اختصاص داده است. همچنین مشوقهای مالیاتی مربوط به انرژیهای تجدیدپذیر کاهش یافته و برای برخی از بزرگسالان تحت پوشش برنامههای کمکهزینه درمانی و تغذیهای، الزامات جدیدی در نظر گرفته شده است که میتواند منجر به کاهش هزینههای این برنامهها شود.
کاخ سفید میگوید این لایحه میتواند در بلندمدت تولید ناخالص داخلی را بین ۲.۶ تا ۳.۲ درصد افزایش دهد و سقف بدهی ۳۶ تریلیون دلاری فعلی را تا ۴ تریلیون دلار دیگر بالا ببرد. اما در مقابل، دفتر بودجه کنگره پیشبینی کرده است که این طرح طی ده سال آینده ۲.۴ تریلیون دلار به کسری بودجه کشور اضافه خواهد کرد. این دفتر همچنین هشدار داده که تا پایان دهه، حدود ۱۰.۹ میلیون نفر دیگر از آمریکاییها ممکن است بیمه درمانی خود را از دست بدهند. ماسک در پیامی در ایکس از مخاطبانش خواست اقدام کنند: «با سناتور خود تماس بگیرید، با نمایندهتان در کنگره تماس بگیرید. نابود کردن اقتصاد آمریکا قابل قبول نیست!»