سرویس خبری ایران من: معاون وزیر امور خارجه ایران درباره مسائل منطقه‌ای و مذاکرات هسته‌ای اظهارات مهمی کرد. خطیب‌زاده از هرگونه طرح انحصاری که ژئوپلتیک منطقه را تغییر دهد هشدار داد. او توافق احتمالی ایران و آمریکا را نقطه عطفی برای منطقه دانست.
دیدارهای دیپلماتیک ایران در ارمنستان
سعید خطیب‌زاده معاون وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیرش به ارمنستان با آرارات میرزویان وزیر امور خارجه ارمنستان دیدار کرد. آنها درباره مسائل مختلف مورد علاقه مشترک در سطوح دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردند. دو طرف مسائل مربوط به رفاه دو ملت و روابط دوجانبه را بررسی کردند. همچنین جنبه‌های مختلف پروژه‌های جاری بین دو کشور را مرور کردند.
خطیب‌زاده در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرگزاری نیوز آرمنیا اعلام کرد که با معاون وزیر امورخارجه ارمنستان دیدار داشته است. او با برخی دیگر از مقامات و شخصیت‌های حاضر در نشست گفت‌وگوی ایروان نیز ملاقات کرد. در این نشست به مسائل قفقاز جنوبی و اتصال‌پذیری پرداختند. آنها اهمیت و جنبه‌های راهبردی این موضوعات در قفقاز جنوبی را بحث کردند. بحث‌های بسیار پویا و زنده‌ای در ایروان انجام شد.
هشدار ایران درباره تغییرات ژئوپلتیکی منطقه
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره بحث اطمینان‌دهی ارمنستان نسبت به عدم حمایت از هرگونه گذرگاهی توضیح داد. او گفت این موضوع از روی نگرانی نبود. بلکه از این دیدگاه ناشی می‌شود که باید توضیح دهند چه چیزهایی را به اشتراک می‌گذارند. ما به اتصال‌پذیری، تنوع در ارتباطات و مسیرهای مختلف حمل‌ونقل نیاز داریم. اما نباید پروژه‌هایی را دنبال کنیم که دیگران را حذف می‌کنند. چشم‌انداز ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک منطقه نباید تغییر کند.
خطیب‌زاده افزود که هفته پیش مجمع گفت‌وگوی تهران برگزار شد. آقای گریگوریان دبیر شروای امنیت ارمنستان در آن‌جا حضور داشت. من روی صحنه با ایشان صحبت کردم. درباره مسئله چهارراه صلح ارمنستان بحث کردیم. اما همچنین می‌خواستم مطمئن شوم که وقتی از واژه‌ها و اصطلاحات مختلف استفاده می‌کنیم، به‌خوبی یکدیگر را درک می‌کنیم.
بنابراین، هم در تهران و هم این‌جا، می‌خواستم اطمینان حاصل کنم که منظورمان یکسان است. وقتی درباره تنوع در اتصال‌پذیری، مسیرهای مختلف حمل‌ونقل و ترانزیت صحبت می‌کنیم، منظورمان اتصال است، نه قطع ارتباط. وقتی به چهارراه اشاره می‌کنیم، منظورمان اتصال است. این یعنی هر ایده‌ای که مبتنی بر حذف دیگران باشد به صلاح کشورهای این منطقه نیست. ایده‌ای که چشم‌انداز ژئوپلتیک منطقه را تغییر دهد مضر است.
او در ادامه این گفت‌وگو درباره قصد باکو برای قطع اتصالات بیان کرد: من این را یک قصد یک‌جانبه از سوی هیچ کشوری نمی‌نامم. فکر می‌کنم باید برای یکدیگر روشن کنیم که چه چیزی ممکن است و چه چیزی ممکن نیست. ما قطعا به یک درک متقابل نیاز داریم. یک راه‌حل مورد پذیرش دو طرف در این منطقه ضروری است. باید در همه چیز حقوق بین‌الملل رعایت شود. حاکمیت کشورهای این منطقه، از جمله ارمنستان، باید احترام شود.
او بیان کرد که این دو کشور باید باهم همکاری کنند. آنها باید یک راه‌حل پایدار و بادوام برای اتصال‌پذیری پیدا کنند. ما همچنین باید به همه کشورهای منطقه اطمینان دهیم که آنچه برنامه‌ریزی می‌کنیم، اتصال است. این برنامه قطع ارتباط از چشم‌انداز کلی نیست که دهه‌هاست در این منطقه وجود داشته.
آمادگی ایران برای میانجی‌گری در منطقه
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره آمادگی تهران برای فراهم کردن بستری برای مذاکرات باکو-ایروان پاسخ داد. او بیان کرد: ما کاملا از این ابتکار صلح حمایت می‌کنیم. از توافقنامه صلح حمایت می‌کنیم. به صورت رسمی گفته‌ایم که ۱۰۰ درصد پشت تمام تلاش‌های هر دو کشور هستیم. معتقدیم هرچه زودتر به توافق برسند، برای همه مفید است. این توافق برای خود آذربایجان و ارمنستان مفید است. همچنین برای ایران مفید خواهد بود.
او افزود: ایران همسایه هر دو کشور است. روابط بسیار خوبی با همسایگان خود داشته که مایلیم ادامه یابد. اما در عین حال، همه می‌دانند که رقابت‌ها بسیاری از پروژه‌های مشترک را دست‌نخورده باقی گذاشته. ما نتوانسته‌ایم ظرفیت‌های این منطقه را محقق کنیم. بنابراین، به توافقی نیاز داریم که آینده همکاری را تضمین کند. قربانیان این رقابت‌ها و درگیری‌ها همیشه کسانی بوده‌اند که تلاش کرده‌اند. آنها پروژه‌های صلح و همکاری را در این منطقه اجرا کرده‌اند.
خطیب‌زاده درباره تهدیدات ژئوپلتیکی در منطقه بیان کرد: فکر می‌کنم واضح گفتم که این نوع اصطلاحات باید با دقت تعریف شوند. همه ما باید درک مشترکی داشته باشیم. اگر گذرگاه به معنای انکار حاکمیت ارمنستان باشد، معتقدم حتی آذربایجان هم چنین چیزی را نمی‌خواهد. ایران قطعا مخالف هر ابتکاری است که تمامیت ارضی یا حاکمیت هر کشوری را نقض کند. این شامل ارمنستان نیز می‌شود.
او تاکید کرد: ما به شدت از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت می‌کنیم. از تمامیت ارضی ارمنستان و همه کشورهای منطقه حمایت می‌کنیم. آنچه در این منطقه نیاز داریم، حقوق بین‌الملل است. بنابراین، اگر کریدور به معنای چیزی باشد که منطقه ما را به دو یا سه بخش جداگانه تقسیم کند، چنین چیزی نمی‌تواند اتفاق بیفتد. اگر به معنای نقض حاکمیت جمهوری ارمنستان باشد، امکان‌پذیر نیست. اگر چیزی باشد که چشم‌انداز ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک این منطقه را تغییر دهد، قابل قبول نیست. اگر نقشه ژئوپلتیک منطق را تغییر دهد، اصلا امکان‌پذیر نیست.
ایران معتقد است که به اتصال‌پذیری نیاز داریم. به مسیرهای حمل‌ونقل و تنوع دسترسی مستقیم برای همه کشورها نیاز داریم. از آن حمایت می‌کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: اگر ارمنستان و آذربایجان تصمیم بگیرند چهارراه صلح ایجاد کنند، قطعا بسیار خوشحال خواهیم شد. اگر برنامه‌های اتصال‌پذیری ایجاد کنند، استقبال می‌کنیم. البته ما نیز برنامه‌های خود را داریم. مسیرهای دیرینه خود را پیشنهاد می‌دهیم که از نظر اقتصادی بهینه‌تر هستند. از نظر اتصال منطقه‌ای نیز بهتر است. با این حال، از هر توافقی که بین کشورهای منطقه حاصل شود، استقبال می‌کنیم.
واکنش ایران به تنش‌های احتمالی منطقه‌ای
خطیب‌زاده درباره اقدام ایران در صورت حمله‌ای از سوی آذربایجان به ارمنستان گفت: ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از هرگونه تشدید درگیری انجام می‌دهیم. در این منطقه دیگر بس است. معتقدیم صلح چیزی است که همه به دنبال آن هستند. ایران از تمام ظرفیت خود استفاده می‌کند. از میانجی‌گری خود استفاده می‌کند تا با هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان در ارتباط باشد. ما آینده‌ای از توسعه، رفاه، همکاری و عادی‌سازی روابط را تضمین می‌کنیم. به ویژه بین این دو کشور مهم این هدف را دنبال می‌کنیم.
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره اهمیت توافق در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای منطقه بیان کرد: رسیدن به توافق نقطه عطفی برای همه خواهد بود. از جمله همسایگان ما این تاثیر را خواهند دید. اما حتی بدون توافق نیز ایران ثابت کرده که بازیگری مسؤول است. دوست و همسایه‌ای خوب در این منطقه محسوب می‌شود. فکر می‌کنیم که با توافق یا بدون آن، اصل راهنما این دوستی است. همسایگی چیزی است که همه ما در آن شریک هستیم.
او افزود: ایران بسیار متعهد به دستیابی به توافقی است که رفع تحریم‌ها را تضمین کند. همچنین نگرانی‌های طرف مقابل را برطرف سازد تا اطمینان حاصل شود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی می‌ماند. ما از مقاصد و برنامه خود مطمئن هستیم. در عین حال، نیاز داریم طرف دیگر با تعهد واقعی به رفع تحریم‌ها بیاید. این نکته اصلی توافق احتمالی ما خواهد بود. اگر به راه‌حلی خوب و مورد پذیرش دو طرف برسیم، این موضوع کلیدی است.
خطیب‌زاده درباره فرصت توافق با آمریکا گفت: اگر آمریکا از سیاست قدیمی خود دست بردارد، توافق نزدیک است. اگر به حقوق سایر ملل، از جمله ایران احترام بگذارد، امکان توافق وجود دارد. اگر حق ایران برای فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را بپذیرد، مسیر هموار می‌شود. اگر تضمین عینی برای رفع تحریم‌ها ارائه دهد، فکر می‌کنیم توافق بسیار نزدیک است.
او درباره نگرانی ایران از حضور نیروهای خارجی در منطقه بیان کرد: منطقه ما مدت‌هاست که از رقابت‌ها رنج می‌برد. از تنش‌های فرامنطقه‌ای آسیب دیده است. این رقابت‌ها برای منطقه و کشورهای آن خوب نیست. تاریخ نشان داده که وقتی کشورهای منطقه تصمیم می‌گیرند با هم کار کنند، نتایج خوبی حاصل می‌شود. آنها می‌توانند امنیتی بومی ایجاد کنند که نه قرض گرفته شده و نه از خارج خریداری شده باشد.
خطیب‌زاده تاکید کرد این همان چیزی است که نیاز داریم. منطقه ما می‌تواند نقش کلیدی در شکل‌دهی به آینده خود داشته باشد. منطقه ما می‌تواند معمار سرنوشت خود باشد. به همین دلیل باید همکاری کنیم.
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره نقش ارمنستان در آینده تامین امنیت منطقه گفت: ارمنستان کشوری بسیار مهم است. همسایه‌ای بسیار خوب برای ما محسوب می‌شود. کشوری کلیدی هم در قفقاز جنوبی و هم در اتصال‌پذیری آینده است. ابتکار ما برای اتصال خلیج فارس به دریای سیاه شامل ارمنستان می‌شود. ارمنستان نقش محوری در آن دارد. برای ما، ارمنستان دروازه‌ای به روی اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. به قفقاز جنوبی نیز راه می‌دهد.
او تاکید کرد: ما برای ارمنستان اهمیت زیادی قائل هستیم. می‌خواهیم روابط دوجانبه خود را ارتقا دهیم. هیچ محدودیتی برای همکاری‌های ما وجود ندارد. باید به همه نشان دهیم که هم ارمنستان و هم ایران قادرند رابطه‌ای عمیقا به هم پیوسته بسازند. این رابطه مبتنی بر حمایت متقابل خواهد بود.
خطیب‌زاده درباره ژئوپلتیک منطقه و اتصال‌پذیری هشدار داد. مذاکرات هسته‌ای ایران-آمریکا و نقش ارمنستان مطرح شد.
